Programma 5 Sport en onderwijs

Dit programma bevat de thema’s onderwijs en sport. Kern van dit programma (ontleend aan de strategische visie 'Oudewater is zijn toekomst Waard') is:

• Het bevorderen van deelname aan voor- en vroegschoolse educatie.
• Het voorkomen en bestrijden van schooluitval.
• Het in stand houden van sportaccommodaties (waaronder het huidige zwembad Statenland en het realiseren van een nieuw 12-maandenbad).
• Het volgen en in onderlinge samenhang bezien van de ontwikkelingen rond sociaal-culturele voorzieningen en sportaccommodaties vanuit het oogpunt van structurele bezetting, kostendekkendheid en maatschappelijke/bedrijfseconomische trends; met de uitvoering van het Lokaal Sportakkoord krijgen nieuwe samenwerkingen tussen het sociaal domein en de sportwereld vorm en stimuleren we in algemene zin sporten en bewegen voor doelgroepen waar de beweegnorm vaak onvoldoende gehaald wordt.

Het programma bevat de volgende taakvelden:

Onderwijs
De oorlog in Oekraïne zorgde voor een toestroom van mensen uit Oekraïne die hun veiligheid in Nederland zochten, ook in Oudewater. Voor de Oekraïense vluchtelingkinderen in de basisschoolleeftijd is in maart een opvangklas opgezet. Vanaf eind maart konden kinderen terecht in deze klas. De kinderen werden door een Oekraïense docent en een aantal vrijwilligers warm opgevangen bij de Immanuelschool. 
De opvang was vooral gericht op het laten landen van de kinderen, ze een veilig gevoel te geven, activiteiten en wat Nederlandse woordjes en gewoonten te leren. Sinds de zomervakantie is er echt sprake van nieuwkomersonderwijs met veel aandacht voor het leren van de Nederlandse taal. Na een jaar in de nieuwkomersklas kunnen de kinderen uitstromen naar een van de basisscholen in de gemeente.  

Oekraïense leerlingen in de leeftijd van het voortgezet onderwijs konden naar de internationale schakelklas Ithaka in Utrecht. Daar waren allerlei voorzieningen getroffen om deze kinderen een fijne onderwijsplek te bieden. Deze leerlingen konden gratis gebruikmaken van het openbaar vervoer om op school te komen.

Jonge kinderen in de leeftijd van 2,5-4 jaar mochten tot de zomervakantie een dagdeel naar een peutergroep en na de zomervakantie konden zij - met een indicatie voor voorschoolse educatie-  drie dagdelen naar een peutergroep waar voorschoolse educatie aangeboden werd.

Op 1 augustus sloot de openbare basisschool Goejanverwelle in Hekendorp haar deuren. Na ten minste 270 jaar kwam een einde aan het geven van lager onderwijs in Hekendorp. Het schoolbestuur heeft besloten de school te sluiten omdat het aantal leerlingen bleef dalen en er geen perspectief is op groei. Een door de gemeente ingeschakeld adviesbureau heeft nog onderzocht of sluiting van de Goejanverwelleschool voorkomen kon worden, maar ook het adviesbureau heeft moeten constateren dat de Goejanverwelleschool geen toekomst had. 

Voor de openbare basisschool in de kern Oudewater, De Schakels, heeft het schoolbestuur onderzocht of een samenvoeging met een bijzondere school tot samenwerkingsschool mogelijk is om zo het onderwijs met een openbaar karakter in Oudewater te behouden. Ook De Schakels kampte met een daling van het aantal leerlingen. Het is het schoolbestuur niet gelukt om een fusiepartner te vinden om tot een samenwerkingsschool te komen. Een samenwerkingsschool blijkt financieel niet aantrekkelijk voor de andere schoolbesturen. Door het succes van het onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen steeg het aantal leerlingen op De Schakels van 64 naar 75 leerlingen. Dit betekent dat de school voor het eerst sinds 2011 boven de voor Oudewater specifieke opheffingsnorm zit van 67 leerlingen. De school wordt, zonder dat gebruikgemaakt hoeft te worden van de wettelijke regelingen voor kleine scholen, de komende drie jaar door de minister sowieso bekostigd (en niet van rechtswege opgeheven). Het aantal leerlingen dat regulier onderwijs volgt, blijft wel dalen. Het schoolbestuur heeft besloten geen samenwerkingsschool op te richten maar door te gaan met het aanbieden van voltijds openbaar basisonderwijs aan hoogbegaafde leerlingen op De Schakels en vanaf 1 augustus 2023 geen regulier openbaar onderwijs meer aan te bieden. 

Sport 
Na de coronacrisis hebben de sportverenigingen dit jaar last gehad van de energiecrisis en een hoge inflatie. De werkzaamheden van de sportaanbieders zijn daardoor verder onder druk gekomen, maar met creativiteit en hard werken lijken de sportverenigingen zich erdoorheen te slaan. 
Oudewater Vitaal is gedurende het jaar actief geweest met de organisatie van activiteiten waarmee Oudewaternaren uitgenodigd werden om in beweging te komen en sportorganisaties ondersteund werden bij hun werkzaamheden.

Wat heeft Oudewater met deze opgave bereikt?

Onderwijs

Kinderopvang
De kwaliteit en veiligheid van de kinderopvang is op orde. Het toezicht op de kinderopvang wordt gedaan door inspecteurs van de GGD. Alle geïnspecteerde kinderopvanglocaties voldoen in 2022 aan de eisen die de wet Kinderopvang stelt. 

Voor- en vroegschoolse educatie 
Alle kinderen hebben recht op een goede start met gedegen onderwijs en op gelijke kansen in het onderwijs. Taalverwerving is belangrijk: laaggeletterdheid levert op latere leeftijd problemen op. Voorschoolse educatie (VE) helpt om taalachterstanden aan te pakken en kinderen goed voor te bereiden op de overgang naar de basisschool, wanneer zij de leeftijd van 4 jaar bereiken. Alle kinderen met een indicatie voor voor- en vroegschoolse educatie hebben een plek gekregen bij een VE-peutergroep. Er waren gemiddeld per maand steeds tussen de 12 en 17 VE-plekken bezet. Er is een continue doorstroom van kinderen die vanaf tweeënhalf jaar tot aan hun vierde verjaardag naar een VE-peutergroep gaan.

Voor elke peuter is een goede voorbereiding op de basisschool belangrijk, ook als zij geen risico op taalachterstanden hebben. In 2022 maakten drie gezinnen gebruik van de mogelijkheid om subsidie aan te vragen voor een dagdeel peuteropvang en zij hebben die ook ontvangen. Deze gezinnen konden geen kinderopvangtoeslag via de belastingdienst aanvragen omdat zij daar niet voor in aanmerking kwamen, bijvoorbeeld omdat één ouder niet werkt. 

Leerlingenvervoer
Het leerlingenvervoer heeft in 2022 ook in Oudewater te maken gekregen met het landelijke chauffeurstekort. Door de Oudewater, Woerden, De Ronde Venen en Stichtse Vecht is er intensief contact geweest met de twee vervoeraanbieders. Aan een van de vervoerders is voor de start van het schooljaar 2022-2023 meer financiële ruimte geboden om duurdere onderaannemers in te zetten, waardoor uitval van vervoer wordt voorkomen.

Onderwijshuisvesting 

Schoolgebouw Hekendorp
Het schoolgebouw van de Goejanverwelleschool in Hekendorp is op 1 oktober teruggegeven aan de gemeente.

Sport

Beweeggedrag
In samenwerking met Oudewater Vitaal, de sportaanbieders en door de inzet van middelen uit het Nationaal Programma Onderwijs en het Sportakkoord, is extra ingezet op groepen die achterbleven in beweeggedrag. Vanuit het lokaal sportakkoord zijn sportaanbieders periodiek samengekomen om kennis uit te wisselen en in beeld te brengen welke behoeften er nog in de gemeente spelen rondom sport en bewegen. 

 

Wat heeft Oudewater gedaan?

Onderwijs

Nationaal Programma Onderwijs (NPO) 
In de loop van 2022 leek corona eindelijk voorbij. Dit geldt helaas nog niet voor de nadelige effecten die corona op de kinderen en jongeren heeft gehad. In samenwerking met de scholen en het Stadsteam zijn activiteiten uitgevoerd die leerlingen helpen hun leervertraging in te halen en hun mentaal welbevinden te verbeteren na corona. De activiteiten zijn vastgelegd in het plan Programma Onderwijs Oudewater 2022-2023 en gefinancierd met NPO-gelden die de gemeente vanuit het Rijk ontvangen heeft. Met succes is op de VE-peutergroep bij Jip en Janneke een aantal uren per week een extra pedagogisch medewerker ingezet op de groep, waardoor meer één op één aandacht mogelijk was en er meer tijd was om ouders te betrekken bij de ontwikkeling van hun kind. Dit gaf rust op de groep. Ook is met succes taalvisite opgezet door de bibliotheek. Eind 2022 zijn negen gezinnen gekoppeld aan een taalvrijwilliger die bij de gezinnen thuis komt voorlezen en taalspelletjes met de kinderen doet. Verder is de samenwerking tussen de scholen en het Stadsteam verbeterd, zij weten elkaar steeds beter en sneller te vinden wanneer er zorgen zijn rondom kinderen.

In het jaar 2023 tot en met juli 2025 krijgt het programma een vervolg. Oudewater Vitaal en verschillende cultuurinstellingen zijn bezig met het voorbereiden van mooie activiteiten op het gebied van sport, cultuur en techniek voor alle kinderen in de basisschoolleeftijd in Oudewater. De genoemde activiteiten die in 2022 succesvol waren, worden verlengd.

Onderwijshuisvesting 

Cultuurhuis
Het schoolbestuur van De Vier Windstreken heeft aangegeven dat er geen vier lokalen meer beschikbaar zijn voor de transformatie. Twee van de vier lokalen zijn het komende schooljaar nog nodig vanwege de opvang van Oekraïense leerlingen en de vorming van een extra groep. Financieel gezien is het niet haalbaar om het transformatieplan uit te voeren met twee lokalen. Deze nieuwe situatie heeft gevolgen voor het plan dan wel de fasering. Met de beide schoolbesturen zijn wij hierover in gesprek. Wij onderzoeken en bespreken daarbij ook de mogelijkheid voor een tijdelijk gebruik van de leegstaande lokalen.

Sport

Huurcompensatie 
Om de sportverenigingen te ondersteunen na de beperkingen die ontstaan zijn tijdens de coronacrisis, is de huur van de sportaccommodaties door de gemeente gecompenseerd. Hiervoor is bij het Rijk de Tegemoetkoming Verhuurders Sportaccommodaties aangevraagd. 

Sportakkoord 
De uitvoering van het Sportakkoord is, na een stroeve periode tijdens de coronacrisis, goed op gang gekomen. Diverse projecten (zoals de organisatie van nieuwe beweegevenementen en het aanbieden van cursussen) zijn gezamenlijk opgepakt en nieuwe groepen zijn in beweging gebracht. 

Zwembad Oudewater 
Eind 2021 is in het kader van het Didam-arrest een selectie gehouden voor een partij die het nieuwe zwembad in Oudewater wil realiseren. Hieruit is SBZO geselecteerd. In februari 2022 heeft de gemeente positief besloten over het onder voorwaarden sluiten van overeenkomsten met SBZO. Na het raadsbesluit is SBZO aan de slag gegaan om het bouwplan door een architect nader uit te werken. Ook zijn de technische installaties verder uitgewerkt. Als gevolg van de stijging van de bouw- en energiekosten heeft SBZO aangegeven scherp aan de wind te moeten zeilen om binnen de door de gemeente gestelde kaders te blijven. Hierdoor is er meer tijd nodig geweest dan gepland. Begin 2022 is SBZO gestart met de prijsvorming. Het bouwplan en de prijsvorming zal SBZO in het voorjaar van 2023 ter toetsing bij de gemeente voorleggen, waarbij getoetst wordt op onder andere de kaders en risico’s. 

In januari 2022 is er beroep ingesteld bij de Raad van State tegen het bestemmingsplan Tappersheul III. Hierdoor is het bouwplan van SBZO nog niet toetsbaar aan de ruimtelijke kaders. De zittingsdatum van de Raad van State is nog niet bekend. De ontwikkeling van het zwembad is sterk afhankelijk van het verloop van dit beroep.

Niet van toepassing.

Hieronder worden de belangrijkste verschillen toegelicht: