Programma 1 Bestuur, dienstverlening en veiligheid

De DVO met de gemeente Woerden voor de gezamenlijke ambtelijke organisatie is in 2020 verlengd voor een periode van vijf jaar. Uitvoering van wet- en regelgeving wordt zo veel mogelijk geharmoniseerd, tenzij er beleidsmatig door de gemeenten een andere afweging wordt gemaakt.

Door de DVO/ambtelijke samenwerking kan Oudewater een zelfstandige gemeente blijven.

In het hoofdlijnenakkoord zijn afspraken gemaakt over de evaluatie van de DVO.

Wat betreft veiligheid zijn de prioriteiten zijn door de gemeenteraad vastgesteld in het Integraal Veiligheidsplan 2019-2022. Deze prioriteiten vormen in de huidige bestuursperiode de kern van het veiligheidsbeleid. Het handhaven van de openbare orde gebeurt in samenwerking met ketenpartners (politie, RIEC, belastingdienst, jongerenwerk, etc.).

Op het gebied van veiligheid streven wij niet alleen naar lage criminaliteitscijfers, de veiligheidsbeleving (hoe veilig voelen mensen zich?) vinden we net zo belangrijk.  
 
De totale geregistreerde criminaliteit in Oudewater is in 2022 met 12% gedaald ten opzichte van 2021 (van 272 registraties in 2021 naar 240 in 2022). Oudewater kent daarmee een gunstiger ontwikkeling dan gemiddeld in de regio (+3%). Opvallende dalers zijn autokraken (-53%), fietsendiefstal (-17%), fraude (-40%) en meldingen van jongerenoverlast (-55%). Bij al deze vormen van criminaliteit of overlast is de daling veel groter dan regionaal. Omdat de absolute aantallen in Oudewater relatief laag zijn, kunnen procentuele stijgingen en dalingen snel groot zijn.  Daartegenover zien we dat het aantal registraties gelinkt aan cybercriminaliteit ook in 2022 een groot onderdeel uitmaakt van de totale geregistreerde criminaliteit in Oudewater. Van de in totaal 240 geregistreerde delicten over 2022 in Oudewater hebben er 41 betrekking op gedigitaliseerde criminaliteit.  

In oktober 2022 hebben we voor het eerst een veiligheidsenquête uitgezet onder de inwoners. In de enquête zijn vragen gesteld over de wijze waarop onze inwoners de veiligheid en leefbaarheid in Oudewater ervaren.  Inwoners geven gemiddeld een 7 voor de veiligheid in de buurt. Meer dan de helft geeft aan het gevoel te hebben dat de veiligheid in de buurt de afgelopen jaren gelijk is gebleven. Ook voelt het merendeel zich zelden tot nooit onveilig in de gemeente. De resultaten van de veiligheidsenquête worden meegenomen bij het opstellen van het nieuw integraal veiligheidsplan (IVP) 2023-2026. Hierin zal ook de rest van de resultaten van de veiligheidsenquête te lezen zijn. Omdat de veiligheidsenquête voor het eerst is uitgezet, is vergelijking in de tijd nog niet mogelijk.  

Samen met onze veiligheidspartners zetten we ons continu in om de lokale openbare orde en veiligheid te verbeteren en te waarborgen. Openbare orde en veiligheid kent een groot werkgebied met een breed scala aan (wettelijke)taken en verantwoordelijkheden. Voorbeelden zijn het aanpakken van openbare-orde-incidenten, huisverboden, woonoverlast (zo hebben we met verschillende uitzendbureaus gesprekken gevoerd), georganiseerde criminaliteit, overlast in de openbare ruimte, invulling geven aan de persoonsgerichte aanpak en de jaarlijkse voorbereidingen voor een veilige jaarwisseling. Deze werkzaamheden maken een groot deel uit van de reguliere werkzaamheden en vinden gedurende het hele jaar plaats. We reageren op belangrijke gebeurtenissen en incidenten en maken hierbij, veelal in samenwerking met het lokale netwerk, steeds de afweging welke inzet we op welk gebied moeten plegen. Door de groeiende maatschappelijke onrust is afgelopen jaar bijvoorbeeld meer dan ooit tijd besteed aan het voeren van overleggen met demonstranten, het in goede banen leiden van demonstraties en het (op den duur) verwijderen van demonstratie-uitingen (zoals van de boerenprotesten) als die een gevaar vormen voor de openbare orde en veiligheid. 
 
Er is in 2022 veel inzet gepleegd op de acute noodopvang voor ontheemden uit Oekraïne. Het ging hier om een crisis met een langdurig karakter, die een intensief beroep deed op het beschikbare personeel. Dit had ook zijn invloed op de capaciteit die we in 2022 beschikbaar hadden voor de andere veiligheidsthema's.     
 
Conform het integraal veiligheidsplan 2019-2022 hebben we inzet gepleegd op de drie lokale veiligheidsprioriteiten: Ondermijning, Persoonsgerichte aanpak en Alcohol en drugs. Door de combinatie van extra inzet op de prioriteiten én structurele inzet op overige facetten doen wij er alles aan om de veiligheid in Oudewater zo positief mogelijk te beïnvloeden.

Specifiek op de genoemde prioriteiten hebben we in 2022 het volgende gedaan: 
 
Ondermijning  
Het tegengaan van ondermijning is een belangrijk speerpunt in het Oudewaterse beleid. Via een intensieve samenwerking met partners als politie, Openbaar Ministerie en Belastingdienst zijn afgelopen jaar stappen gezet om ondermijnende (drugs)criminaliteit tegen te gaan. De rol van de gemeente op dit onderwerp is, vanwege onze informatiepositie en bevoegdheden, aan het groeien. We hebben afgelopen jaar zeven keer bestuurlijk opgetreden tegen drugshandel via pandsluitingen of de oplegging van lasten onder dwangsom.  

Daarnaast is geïnvesteerd in de weerbaarheid van de eigen organisatie en hebben we via promotiecampagnes aandacht gevraagd voor Meld Misdaad Anoniem. Ook zijn de eerste stappen gezet om kwetsbaarheden in het buitengebied in kaart te brengen, zodat we in 2023 concrete stappen kunnen zetten om ook inwoners en ondernemers in het buitengebied weerbaarder te maken tegen ondermijning.  

Tot slot hebben we stappen gezet in de aanpak van mensenhandel en is ten behoeve hiervan een werkgroep opgericht. Medewerkers uit verschillende domeinen hebben hiervoor trainingen gevolgd en er is een zogenoemde aandachtfunctionaris aangesteld. 
 

Persoonsgerichte aanpak  
Binnen de Persoonsgerichte Aanpak (PGA) wordt recidive verminderd en complexe casuïstiek integraal aangepakt. De kennis met betrekking tot complexe casuïstiek is geborgd bij o.a. het Stadsteam van Oudewater. In 2022 hebben vanuit de gemeentelijke regie op het proces twee dossiers de status 'monitoren' gekregen (deze dossiers worden bewaakt zonder actieve inzet). Het aantal PGA-dossiers stond hiermee eind 2022 op nul ‘actieve’ dossiers. Stadsteam Oudewater pakt de casusregie op i.s.m. de andere PGA-ketenpartners.  
 
Alcohol en drugs  
In 2022 zijn vanuit het sociaal domein diverse campagnes georganiseerd rond alcohol- en drugsgebruik onder de jeugd. Vanuit de aanpak van ondermijning hebben we ook lasten onder dwangsom opgelegd tegen drugshandel op straat. Hier gaat een belangrijke signaalfunctie van uit richting de omgeving.  

Tot slot hebben we in 2022 een start gemaakt met het opstellen van een nieuw integraal veiligheidsplan (IVP). In dit IVP bepalen we de lokale koers op het gebied van veiligheid voor de komende jaren. Het nieuwe IVP gaat in Q3 2023 van start en loopt over de periode 2023-2026.  

Cluster Openbare Orde en Veiligheid

1.2 De samenleving en organisatie is weerbaar tegen ondermijning

1.3 Minder overlast door PGA'ers, door het zoveel mogelijk voorkomen van nieuwe aanmeldingen voor de PGA en verminderen van recidive bij uitstromers.

1.4 Een gemeentelijke crisisorganisatie die erop is toegerust om bij incidenten en crises passende zorg te leveren aan de (niet zelfredzame) bevolking.

1.5 Er kan veilig gewoond, gewerkt en gerecreëerd worden in Oudewater

Veel van de uitdagingen waar lokale overheden voor staan, overstijgen de eigen gemeentegrenzen. Bodemdaling, omgang met landschap, inkoop van zorg, luchtkwaliteit en behoefte aan woningen zijn hier voorbeelden van. Bovendien stimuleert het Rijk, via instrumenten als regiodeals en regionale energiestrategieën, regionale samenwerking. Vanuit deze beweegredenen neemt Oudewater deel aan het samenwerkingsverband U10.

De U10 houdt zich bezig met de uitdaging om de verstedelijking in de regio Utrecht in goede banen te leiden. Hierbij wordt gezocht naar een goede balans tussen landschap, wonen, werken, mobiliteit en energie, zodat de kwaliteiten van de regio op deze thema’s worden behouden of versterkt. Oudewater staat in dit samenwerkingsverband voor haar lokale belangen en laat, indien nodig, samen met haar buurgemeenten het geluid van de Lopikerwaard horen. De Omgevingsagenda Lopikerwaard fungeert hierbij als leidraad. Op deze wijze stelt Oudewater via regionale samenwerking haar lokale belangen veilig. Concreet kan hierbij worden gedacht aan voldoende ruimte voor woningbouw en werklocaties, goede bereikbaarheid en lobby voor ondersteuning en financiering van regionale voorzieningen, die nu nog lokaal worden bekostigd.

Oudewater doet, o.a. via de U10, bestuurlijk mee in de regionale ontwikkelingen. Ambtelijk wordt er door betere interne afstemming integraler geadviseerd aan de portefeuillehouders.

Na de verkiezingen van 2022 zijn de bestuurstafels opnieuw ingevuld. 

1.6 De Regio Utrecht (U10) kent een leefbare verstedelijking onder het motto 'groen, gezond, slim'.