Programma 4 Cultuur, economie en milieu

Cultuur nodigt uit om mee te doen en talenten te ontwikkelen (onder meer als goede start voor jeugd). Daarmee ontstaan stevige sociale netwerken. Culturele levendigheid voor en door inwoners trekt bezoekers naar de (binnen)stad en haar dorpen. Dat versterkt de eigen identiteit, de lokale economie en een positief vestigingsklimaat.

Er is middels diverse initiatieven aandacht gegeven aan de herdenking van het rampjaar 1672 en de Oude Hollandse Waterlinie (Tentoonstelling Grote Kerk, schanskorven, Stadsbrouwerij). We mochten  de band tussen verschillende culturele instellingen versterken en het concept voor de startnotitie Cultuur ligt klaar. Het Zomerfeest wordt georganiseerd voor de verjaardag van Oudewater. 

Er is een samenwerking opgezet tussen verschillende culturele instellingen, uiteenlopend van muziek, theater, dans en beeldende kunst. De samenwerking is opgezet tussen culturele instellingen en ondernemers en met musea.

Er ligt een concept startnotie Cultuur klaar en de opzet voor citymarketing wordt momenteel uitgerold.

Daarnaast is Kunst en cultuur nauwer betrokken bij andere domeinen in de gemeentelijke organisatie, zoals Onderwijs. 

4.1 Bibliotheek draagt bij als belangrijke voorziening in verbinding met het sociaal domein, dicht op de leefwereld van inwoners

Oudewater neemt maatregelen voor het beperken van CO2.

De opwek van zon-op-dak (voor daken groter dan 15 kWp) is toegenomen van 3,7 GWh in 2021 naar 4,3 GWh in 2022.

In het lopende gebiedsproces voor thema's als bodemdaling, stikstof, ruilverkaveling en mobiliteit is ook energie meegenomen. De keukentafelgesprekken lopen door in 2023, alvorens er een advies wordt uitgebracht. Daarnaast is in april 2022 het ontwerpend onderzoek Landschappen van Verlangen afgerond, waarin onder andere het veenweidegebied van Oudewater als voorbeeld is genomen. Dit onderzoek heeft een routekaart opgeleverd hoe nieuwe energielandschappen onderdeel kunnen worden van de totale omgevingsopgave, waarbij de ruimtelijke kwaliteit behouden blijft.

Het aantal zonnepanelen op grote daken (groter dan 15 kWp) is gegroeid met 2000. De verwachte jaarlijkse opbrengst stijgt van 3,7 GWh in 2021 naar 4,3 GWh in 2022, een toename van circa 16%.

In de eerste helft van 2022 heeft een 8-weekse training Energieboswachters plaatsgevonden. Hoofddoel van de training is dat lokale natuur- en landschapsorganisaties en energie-initiatieven beter is staat zijn om conceptplannen voor nieuwe zonneparken of windparken op ecologische aspecten te beoordelen en te verbeteren. Vanuit gemeente Oudewater hebben twee inwoners deelgenomen aan de training.

In 2022 zijn de voorbereidingen getroffen voor: 
- Het volledig ontzorgen van huiseigenaren met slecht geïsoleerde woningen en een kleine beurs bij het isoleren van spouwmuur of vloer.
- Het adviseren over en uitvoeren van duurzame maatregelen in woningen van inwoners met kleine beurs. In 2022 heeft Duurzame Energiecoöperatie Oudewater hiervoor met succes een pilot uitgevoerd bij 10 woningeigenaren. In 2023 kunnen alle bewoners uit de doelgroep gebruik maken van deze regeling, die energiecoöperatie Energie Oudewater uitvoert. Het gaat om het adviseren over energiebesparing, het nemen van duurzame maatregelen in/aan de woning en het vervangen van witgoed.
- Het uitvoeren van een ecologisch onderzoek ter voorbereiding op een tienjarige ontheffing van de wet Natuurbescherming. Daarmee wordt het isoleren van spouwmuren en daken en het plaatsen van zonnepanelen mogelijk zonder dat daarvoor een individuele ontheffing nodig is. Dit onderzoek vindt plaats samen met Woningraat en de provincie.

4.2 Iedereen levert een bijdrage aan de energietransitie.

4.4 Hernieuwbare energie realiseren.

Historische gebouwen, plekken en landschappen zijn belangrijke dragers van gebeurtenissen en verhalen. Cultureel erfgoed vertegenwoordigt economische, sociale en cultuurhistorische waarden. Geef de toekomst een verleden. 
Erfgoed = Identiteit en is van belang bij het maken van de omgevingsvisie, ruimtelijk beleid en ruimtelijke plannen, maar heeft ook invloed op mentaal verbonden voelen bij een plek.

In 2019 is de cultuurhistorische waardenkaart vastgesteld. Nu er zoveel veranderingen op komst zijn in het landelijk gebied is besloten om de verschillende waarden van de polders nader te onderzoeken. De sterk verouderde archeologische verwachtingen- en waardenkaart was ook aan vervanging toe om adequaat te kunnen reageren op plannen en in de aanloop naar de uitvoering van de Omgevingswet. In deze tijd van snelle veranderingen is het koesteren en accentueren van de identiteit belangrijk voor een waardevaste toekomst.
In het jaar van 350 jaar Oude Hollandse Waterlinie hebben meer mensen kennis kunnen nemen van deze geschiedenis van Oudewater. 
We hebben gewerkt aan het herstel van het cultuurhistorisch landschap door toevoeging van kleine landschapselementen.

•    Polderbeschrijvingen gemaakt en beschrijvingen van 29 karakteristieke objecten.
•    Het archeologiebeleid geüpdatet.
•    Aandacht besteed aan herdenking 1572 - o.a. cijfers in de Grote Kerk en bibliotheek en bordje aan Stadhuis.
•    Aandacht besteed aan herdenking 1672 - o.a. schanskorf, fietsroute.
•    Kleine landschapselementen toegevoegd.
•    Via advisering, vergunningen en subsidies is gewerkt aan behoud van monumentale waarden.
•    Reactief is voorlichting gegeven over het verduurzamen van monumenten.

Iedereen kan kennisnemen van de cultuurhistorische waarden en deze ervaren en/of benutten.

4.5 Bescherming van erfgoed om daarmee het bewustzijn van de (boven)lokale geschiedenis bij bewoners en bezoekers te vergroten en de lokale identiteit te behouden.

Om kwalitatief goede en toekomstbestendige vestigingslocaties voor bedrijven in Oudewater te houden werkt de gemeente samen met partners waaronder BIZ-vereniging Tappersheul (VITAP), politie en veiligheidsregio aan een aantrekkelijk en veilig bedrijventerrein Tappersheul. Daarnaast wil de gemeente de economische vitaliteit van Oudewater verbeteren. Hiervoor is het belangrijk samen met ondernemers te werken aan economische uitdagingen die geformuleerd zijn in het Hoofdlijnenakkoord 2022-2026.

De samenwerking met de ViTap  en de OVO is geïntensiveerd, waardoor ondernemers directer betrokken zijn bij economische vraagstukken.

In 2022 is schade aan de Hoenkoopse brug ontdekt waardoor er een beperking voor vrachtverkeer op de brug gelegd werd. Om een voor iedereen werkbare oplossing te vinden is het ondernemersperspectief meegenomen.

In 2022  is gewerkt aan het Plan van Aanpak voor een Vitale Binnenstad, dit wordt vervolgd in 2023.

Er zijn gesprekken gevoerd met KPN en Delta Fiber over de aanleg van glasvezel in Oudewater. De gemeente heeft de belangen van kleinere kernen zoals Hekendorp hierbij onder de aandacht gebracht van de providers. In deze gebieden zitten veel agrarische ondernemers die veel bandbreedte nodig hebben voor hun bedrijfsvoering.

In U10-verband hebben we de opgave Werklocaties opgenomen in het  (IRP) Integraal Ruimtelijk Perspectief. Oudewater werkt hierin samen met de Utrecht-West gemeenten en het PBUW (Platform Bedrijvenkring Utrecht West).

4.6 Vergroten van de economische vitaliteit van Oudewater en het behoud van een levendige binnenstad.

Oudewater wil een gemeente zijn waar toeristen en recreanten graag hun vrije tijd doorbrengen. Een aantrekkelijk toeristisch aanbod draagt bij aan een aantrekkelijke leef- en recreëeromgeving, de sociale betrokkenheid van de inwoners en bezoekers, het in stand houden van voorzieningen en  een goed vestigingsklimaat voor ondernemers.

De gemeente draagt hieraan bij door initiatieven te faciliteren en te verbinden.

•    Structureel overleg tussen allerlei partijen in de stad met als doel borging van activiteiten en werkzaamheden.
•    Aandacht voor allerlei activiteiten / initiatieven zoals herdenking 1572 (o.a. Madurodam, plaquette, expositie), rampjaar 1672, de Oude Hollandse Waterlinie (o.a. tentoonstelling Grote Kerk, schanskorven, Stadsbrouwerij).
•    Start Verjaardag van Oudewater en ‘zomerfestival’ – Muziekkoepel.
•    Uitrollen nieuwe huisstijl / kernboodschap Oudewater.
•    Bebording Hollands Utrechts Polderpad en nieuwe wandelroute Hollandse IJsselpad.

•    Samenwerkingen opgezet of opnieuw opgestart d.m.v. instellen (inwoners)werkgroepen op het gebied van o.a. natuurlijk (buitengebied), waterrecreatie, historisch, kunst & cultuur, horeca en evenementen. Gebaseerd op kernboodschap Oudewater: Natuurlijk, Historisch, Kleurrijk).
•    Verbindingen leggen tussen de verschillende werkgroepen / andere domeinen. 
•    (Concept) Startnoties of samenwerkingsovereenkomsten in de maak m.b.t. de borging van verschillende wensen/activiteiten. 
•    Realisatie projecten via andere gremia zoals Utrechtse Waarden.

4.7 Oudewater staat onder bezoekers en inwoners bekend om zijn aantrekkelijke binnenstad en routegebonden recreatie door het cultuurhistorisch landschap.