Programma 5 Sport en onderwijs

Portefeuillehouder	Thema
Bob Duindam	Onderwijs, Leerplicht, Leerlingenvervoer, Doelgroepenvervoer, Onderwijshuisvesting, Openbaar onderwijs, Passend onderwijs
Walther Kok	Sport

Dit programma bevat de thema’s onderwijs en sport. Kern van dit programma (ontleend aan de strategische visie 'Oudewater is zijn toekomst Waard') is:

- het bevorderen van deelname aan voor- en vroegschoolse educatie,

- het voorkomen en bestrijden van schooluitval,

- het in stand houden van sportaccommodaties (waaronder het huidige zwembad Statenland en het realiseren van een nieuw 12-maandenbad),

- het volgen en in onderlinge samenhang bezien van de ontwikkelingen rond sociaal-culturele voorzieningen en sportaccommodaties vanuit het oogpunt van structurele bezetting, kostendekkendheid en maatschappelijke/bedrijfseconomische trends; met de uitvoering van het Lokaal Sportakkoord krijgen nieuwe samenwerkingen tussen het sociaal domein en de sportwereld vorm en stimuleren we in algemene zin sporten en bewegen voor doelgroepen waar de beweegnorm vaak onvoldoende gehaald wordt.

Het programma bevat de volgende taakvelden:

Taakveld	Omschrijving
4.1 - Openbaar basisonderwijs	taken met betrekking tot het openbaar basisonderwijs: - bestuurskosten voor gemeenten die zelf bestuur zijn; - primair openbaar basisonderwijs, bewegingsonderwijs (inclusief schoolzwemmen); - de huur van bijvoorbeeld een gymnastieklokaal; - passend onderwijs
4.2 - Onderwijshuisvesting	taken op het gebied van onderwijshuisvesting voor openbaar en bijzonder onderwijs
4.3 - Onderwijsbeleid en leerlingzaken	lokaal onderwijsbeleid, leerlingenvoorzieningen en onderwijsondersteuning: - ondersteuning leerkrachten en directie; - uitgaven bijzonder onderwijs (inclusief bewegingsonderwijs en schoolzwemmen voor leerlingen bijzonder onderwijs, maar exclusief huisvesting); - achterstandenbeleid; - coördinatie samen naar school, passend onderwijs; - volwasseneneducatie; - leerlingzorg en leerlingbegeleiding; - leerlingenvervoer (inclusief leerlingenvervoer voor leerlingen openbaar onderwijs); - stimuleren schooldeelname: leerplicht en voorkomen voortijdig schoolverlaten
5.1 - Sportbeleid en activering	niet-fysieke maatregelen ter stimulering van professionele en amateursport
5.2 - Sportaccommodaties	alle accommodaties voor sportbeoefening

Onderwijs

De coronacrisis heeft ook in 2021 een grote impact gehad op het onderwijs en de kinderopvang. Bij de start van het jaar hadden zij opnieuw met een lockdown te maken. Het hoge ziekteverzuim, de quarantaineplicht en de krapte op de arbeidsmarkt legden een zware druk op het onderwijs en de kinderopvang. Het jojo-effect (dan weer naar school en dan weer thuis) had veel impact op de kinderen en jongeren. Hoewel onderwijs op afstand steeds snel opgepakt werd, was er ook sprake van veel uitval van onderwijs, denk bijvoorbeeld aan de verlenging van de kerstvakantie.

Het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) is geïntroduceerd. Zowel scholen als gemeente hebben hiervoor gelden vanuit het Rijk ontvangen die zij kunnen inzetten om leervertragingen in te halen en het welbevinden van kinderen en jongeren te verbeteren. Hiervoor is een werkgroep ingericht met vertegenwoordigers vanuit de gemeente, het basisonderwijs en de aanbieder van voorschoolse educatie. De werkgroep heeft voor een deel van het beschikbaar gestelde NPO-budget een plan van activiteiten voor 2022 en 2023 opgesteld.

Alle kinderen hebben recht op een goede start met gedegen onderwijs en op gelijke kansen in het onderwijs. Taalverwerving is belangrijk: laaggeletterdheid levert op latere leeftijd problemen op. De verwachte halvering van de Rijksgelden voor het onderwijsachterstandenbeleid (OAB) is gelukkig geen werkelijkheid geworden. Hierdoor konden voldoende plaatsen voor voorschoolse educatie aangeboden worden.

Sport

Uit zowel landelijk als lokaal beeld blijkt dat de sportsector flink last heeft gehad van de coronacrisis. Sporttechnisch waren er trainingen die niet door konden gaan en competities die anders ingericht werden, niet van start gingen of halverwege gestopt zijn. Het was hierdoor lastig om de sporters gemotiveerd te houden. Ook aan de organisatorische kant ontstonden problemen, omdat leden hun lidmaatschap opzegden, sponsors hun bijdrage stopzetten en vrijwilligers stopten met hun werkzaamheden. Aan de andere kant vervulde het sport- en beweegaanbod juist een belangrijke rol omdat de verenigingsleden tijdens de sportactiviteiten nog wel sociale contacten konden onderhouden.

Het Rijk heeft enkele goede financiële regelingen aangeboden die de huurlasten van sportverenigingen compenseerden. Hierdoor zijn de sportverenigingen niet in de problemen gekomen. Wel hebben alle aanbieders flink moeten interen op hun financiële reserves waardoor ze in de toekomst kwetsbaar zijn bij nieuwe tegenvallers.

Oudewater Vitaal is gedurende het jaar creatief geweest met de organisatie van activiteiten, zodat te allen tijde zo veel mogelijk verenigingen ondersteund konden worden en Oudewaternaren uitgenodigd werden om in beweging te komen.

Wat hebben we bereikt?

Onderwijs

Taal voor de jongste kinderen
Peuters in Oudewater kunnen gebruikmaken van de activiteiten die taalachterstanden moeten voorkomen. De (dreigende) taalachterstanden bij jongste kinderen worden aangepakt – voordat ze naar de basisschool gaan en op de basisschool (voor- en vroegschoolse educatie (vve)). Per 1 januari 2021 is het aantal uren voorschoolse educatie (ve) op een kinderopvang voor alle kinderen verhoogd van 10 naar 16 uur per week. Hoewel het budget gelijk bleef, is het gelukt om alle kinderen die het nodig hadden voorschoolse educatie aan te bieden. 

Nationaal Programma Onderwijs
Het Programma Onderwijs Oudewater 2022-2023 is vastgesteld. Samen met de schooldirecteuren en het Stadsteam zijn activiteiten bepaald die passen binnen de bestedingsdoelen van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Met deze activiteiten wil de gemeente bijdragen aan het inhalen van leervertragingen en het verbeteren van het welbevinden van kinderen. De activiteiten zijn aanvullend op wat scholen zelf al doen. Ook andere organisaties zoals Oudewater Vitaal, de bibliotheek en het Muziekhuis zijn hierbij betrokken. De activiteiten starten in 2022.

Sport

De beperkingen die er gedurende het jaar vanwege de coronacrisis waren, hebben impact gehad op de geplande inspanningen in 2021. Een aantal projecten heeft in 2021 vertraging opgelopen doordat er in het Sociaal Domein andere en nieuwe prioriteiten gesteld moesten worden of omdat het niet mogelijk was om de geplande activiteiten en overleggen te organiseren. In samenwerking met Oudewater Vitaal en de sportaanbieders, en door de inzet van Nationaal Programma Onderwijs- en Sportakkoord-middelen, is extra ingezet op de groepen die door de crisis een beweegachterstand opgelopen hebben.

Wat hebben we gedaan?

Onderwijs

Kinderopvang
De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht op de kwaliteit en de handhavingstaken bij kinderopvang en peuterspeelzalen. De uitvoering van het toezicht is bij de GGD belegd. Er is ingezet op intensivering van toezicht binnen de gastouderopvang. Dit betekent dat zij nu en in de toekomst vaker geïnspecteerd worden door de GGD.  In 2022 wordt het jaarverslag 2021 van de GGD ontvangen, de raad wordt op de gebruikelijke wijze geïnformeerd over de inhoud.

Het opstellen van een convenant resultaatafspraken voor- en vroegschoolse educatie met scholen, kinderopvang en de gemeente is doorgeschoven naar 2022. Deze inspanning is ook als activiteit opgenomen in het Programma Onderwijs Oudewater 2022-2023. 

Onderwijshuisvesting
De gemeente heeft met de schoolbesturen van De Vier Windstreken (Immanuëlschool) en Stichting Onderwijs Primair (school De Schakels) een intentieovereenkomst getekend voor de transformatie van (een deel van) het gebouw naar appartementen. Het is de intentie om de ruimten van de bibliotheek, het cultuurdeel en vier leegstaande lokalen van de Immanuëlschool te herontwikkelen naar een woonfunctie. Er is een programma van eisen opgesteld en een schetsplan gemaakt door een architect. In 2022 worden verschillende onderzoeksaspecten verder uitgewerkt. Na de zomer van  2022 kan een definitief besluit genomen kan worden over de transformatie van het Cultuurhuis, waaronder het overnemen van de vier leegstaande lokalen van de Immanuëlschool door de gemeente. 

Sport

Huurcompensatie 
Om de sportverenigingen te ondersteunen is de huur van de sportaccommodaties door ons gecompenseerd. Hiervoor is bij het Rijk tweemaal de Tegemoetkoming Verhuurders Sportaccommodaties aangevraagd.  

Sportakkoord 
De uitvoering van het Sportakkoord heeft een langzame opstart gekend vanwege de beperkingen door de coronacrisis. Verenigingsbesturen hadden andere prioriteiten, en samenkomsten waren een groot deel van het jaar niet mogelijk. Hierdoor is het niet gelukt om het volledige beschikbare uitvoeringsbudget in te zetten, dit budget is meegenomen naar 2022. Toch zijn dit jaar diverse projecten alsnog in gang gezet, zoals een inspiratiesessie, scholingen ten behoeve van een brede motorische opleiding van jeugd en het bevorderen van wandelen.

Zwembad Oudewater 
Het jaar 2021 stond in het teken van nadere toetsing en het maken van afspraken over de plannen van Stichting Beheer Zwembad Oudewater (SBZO). Er was zeer intensief contact tussen SBZO en de gemeente. Dat heeft in juni 2021 geleid tot een intentieovereenkomst tussen SZBO en de gemeente. Daarna hebben beide partijen verder gesproken. Op 26 oktober 2021 is in het forum een uitgebreide beantwoording van de raadsmotie uit 2019 aan de orde geweest. Tijdens deze forumbijeenkomst is ook inzicht gegeven in de ontwikkelingen rond de skeelerbaan en de woningbouw op Statenland die samenhang hebben met het project zwembad. Na de forumbijeenkomst is er hard gewerkt aan het opstellen van een aantal overeenkomsten tussen SBZO en de gemeente waarover de raad in februari 2022 een positief besluit heeft genomen. 

Niet van toepassing

Hieronder worden de belangrijkste verschillen toegelicht:

Taakveld	Analyse lasten	Bedrag	Voordeel/nadeel
4.2	De rekenrente waar de kapitaallasten mee worden berekend is conform de BBV-regelgeving meer in lijn gebracht met de werkelijke rente en daarom verlaagd.	59.726	voordeel
4.3	Dit is een open-einderegeling van leerlingenvervoer, daar is niet veel invloed op uit te oefenen.	-61.362	nadeel
5.1	Er is extra ingezet op de inzet van buurtsportcoaches. Hiervoor zijn ook extra middelen van het Rijk ontvangen. Het nadeel wordt hiermee gedeeltelijk gedekt uit het voordeel aan de batenzijde.	-57.481	nadeel
5.2	Dit zijn de uitgaven btw-sport. Deze zijn niet compensabel vanuit het btw-compensatiefonds en worden door het Rijk vergoed door middel van een specifieke uitkering (SPUK stimulering sport). Hier staan baten tegenover.	-55.652	nadeel
5.2	Er zijn voorbereidingskosten gemaakt voor de bouw van het nieuwe zwembad	-116.280	nadeel
5.2	In verband met het afstoten van gymzaal De Eiber is alleen noodzakelijk onderhoud uitgevoerd	27.022	voordeel
	Overige	26.871
	Totaal mutaties lasten	-177.156
Taakveld	Analyse baten	Bedrag	Voordeel/nadeel
5.1	Er zijn extra middelen ontvangen van het Rijk vanuit het Sportakkoord. Hiermee worden de extra lasten gedekt.	30.652	voordeel
5.2	Dit is de uitkering van de SPUK stimulering sport .	67.604	voordeel
	Overige	-32.828	nadeel
	Totaal mutaties baten	65.428
	Totaal mutaties lasten en baten	-111.728	Nadeel
Taakveld	Mutaties reserves		Voordeel/nadeel
	Overige	-24.028	nadeel
	Totaal mutaties reserves	-24.028
	Budgetoverhevelingen
	Totaal voorgestelde budgetoverhevelingen	0