Programma 3 Sociaal domein

• De afspraken met huisartsen en medisch specialisten over het verwijzen van jeugdigen naar specialistische zorg zijn gecontinueerd.
• Binnen Jeugd het aantal verwijzingen fors is teruggelopen.
• Tevens zien we ten opzichte van 2020 een sterke daling in de kosten op Jeugd.
• Eind december 2021 is de Regionale Agenda Jeugd 2022-2025 door de gemeenteraad vastgesteld.
• In navolging op de vaststelling van de regionale agenda jeugd hebben de bestuurders van de Utrecht West gemeenten een pamflet ondertekend.
• Door het ondertekenen van het pamflet onderstrepen de deelnemende gemeenten een samenwerking op jeugdthema's.
• Door bescherming in beweging is er in 2021 geen gebruik gemaakt van de begeleiding van SAVE (zonder dwangmaatregel). Deze casussen zijn door het Stadsteam opgepakt.
• Het preventieakkoord is afgesloten en het sportakkoord is het tweede jaar ingegaan. 

MAG
Op het gebied van zorg, participatie en zelfredzaamheid, werk en jeugdhulp is het onze ambitie om zo integraal en samenhangend mogelijk te werken, aan de hand van de Maatschappelijke Agenda (MAG). Ook in 2021 is volop gewerkt aan de doelstellingen van de MAG. Op het gebied van samenwerking, eenzaamheid en ontmoeting en de toegang tot ondersteuning zijn flinke stappen gezet. Het Stadsteam Oudewater speelt hierin een belangrijke rol.

Stadsteam
Het Stadsteam heeft de in 2020 ingezette ontwikkelingen in 2021 verder doorgezet. Dit met als doel om met behoud van kwaliteit meer grip op de kosten te krijgen. Zo zijn de afspraken met huisartsen en medisch specialisten over het verwijzen van jeugdigen naar specialistische zorg gecontinueerd. Met hen is afgesproken de verwijzingen zo veel mogelijk via het Stadsteam te laten verlopen, om versnippering tegen te gaan. Verder heeft het Stadsteam ingezet op meer eigen begeleiding. Daardoor zien we dat met name binnen Jeugd het aantal verwijzingen fors is teruggelopen.
Tot slot werken de gemeente en het Stadsteam samen aan meer datagestuurd werken. In 2021 zijn de eerste dashboards gedeeld met het Stadsteam, om zo nog meer grip te krijgen op de kosten. Tevens zien we ten opzichte van 2020 een sterke daling in de kosten op Jeugd.

Regionale Agenda Jeugd en pamflet ondertekend

Eind december 2021 is de Regionale Agenda Jeugd 2022-2025 door de gemeenteraad vastgesteld. Deze agenda geeft duidelijkheid over hoe de gemeenten in Utrecht West in regioverband samenwerken om de beschikbaarheid en continuïteit van jeugdhulp te borgen en hoe zij de hulp aan jeugdigen willen transformeren. Het opstellen en vaststellen van deze regionale agenda sluit aan bij de afspraak die Nederlandse gemeenten met elkaar hebben gemaakt in het kader van de Norm voor Opdrachtgeverschap.
In navolging op de vaststelling van de regionale agenda jeugd hebben de bestuurders van de Utrecht West gemeenten een pamflet ondertekend. Door het ondertekenen van het pamflet onderstrepen de deelnemende gemeenten een samenwerking op jeugdthema's.

Nieuw woonplaatsbeginsel geïmplementeerd

Per 1 januari 2022 is de Wet wijziging woonplaatsbeginsel Jeugdwet van kracht. Het nieuwe woonplaatsbeginsel kent als woonplaats van een jeugdige de gemeente waar de jeugdige stond ingeschreven direct voorafgaand aan de zorg met verblijf. Voor ambulante zorg is dat dus de gemeente waar de jeugdige staat ingeschreven. De oorspronkelijke gemeente blijft verantwoordelijk voor een jeugdige waardoor die gemeente gestimuleerd wordt om te investeren in preventie. Deze wijziging is in 2021 voorbereid. Inmiddels is het merendeel van de jeugdigen overgedragen aan een andere gemeente, en wij hebben nieuwe jeugdigen ontvangen.

Bescherming in beweging
Bescherming in beweging is een samenwerking van de vijf gemeenten in Utrecht-West, Samen Veilig Midden-Nederland (zowel Veilig Thuis als de Gecertificeerde Instelling), de Raad voor de Kinderbescherming en de William Schrikker Stichting Jeugdbescherming & Jeugdreclassering (WSS). Dit zijn instanties die samen de jeugdbeschermingsketen vormen, die handelen als er (ernstige)
zorgen zijn om de veiligheid van een kind. Deze beweging is in 2020 in Oudewater gestart, waardoor kwetsbare gezinnen eerder in contact komen met het Stadsteam dan voorheen. Doelen voor 2021 (en ook voor 2022) waren onder andere het in korten van de beschermingsketen. Dit betekent dat een kind eerder start met hulpverlening en dat een gezin te maken heeft met minder verschillende beroepskrachten. Landelijk wordt nu ook (h)erkend dat de jeugdbeschermingsketen er anders uit moeten zien. Voor 2022 is Utrecht West dan ook één van de zes landelijke proeftuinen voor het nieuwe landelijke toekomstscenario van kind- en gezinsbescherming.

YEPH
De overeenkomst met YEPH voor essentiële functies (de meest specialistische vormen van jeugdhulp) is in 2021 na de eerste anderhalf jaar van het contract geëvalueerd door de vier Utrechtse jeugdhulpregio's. Uit deze evaluatie is gekomen dat we de overeenkomst met YEPH ook in 2023 en 2024 verlengen en dat er een aantal stevige verbeteropgaven liggen rondom de drie overeengekomen doelen:
• Instroom in ‘essentiële functies’ voorkomen.
• Transformatie verblijf: ‘Merkbaar anders’ werken binnen de essentiële functies.
• Uitstroom: Duurzaam vervolg op het juiste moment.

Sportakkoord en preventieakkoord
In 2021 is op verschillende onderdelen gewerkt aan het bevorderen van een gezonde leefstijl en gezondheidspreventie. Om het bevorderen van een gezonde leefstijl meer kracht bij te zetten én dit in samenwerking te doen met sportverenigingen en maatschappelijke organisaties is in 2020 in samenwerking met de Oudewaterse sportverenigingen en andere maatschappelijke partners een Sportakkoord vastgesteld. Aansluitend bij het Sportakkoord heeft Oudewater in 2021 ook van het ministerie van VWS de toekenning gekregen om een Preventieakkoord op te stellen, welke zich breder richt op het stimuleren van een gezonde leefstijl. Door middel van deze akkoorden bouwen we samen met onze maatschappelijke partners aan een structurele integrale basis van positieve gezondheid in Oudewater.

Maatschappelijk opvang en beschermd wonen
Beschermd wonen en maatschappelijke opvang is een taak die belegd is bij centrumgemeenten, in ons geval de gemeente Utrecht. De komende jaren verschuiven, door aanpassing van de Wmo 2015, de verantwoordelijkheden geleidelijk naar de regiogemeenten. Wanneer en wat de nieuwe taak in aantal inwoners en hoogte van het budget inhoudt, is nog niet geheel duidelijk. Totdat de middelen aan elke individuele gemeente worden uitgekeerd, blijft de huidige situatie, waarbij de centrumgemeente Utrecht verantwoordelijk, bestaan. Wel waren de U16 gemeenten, die allen nu onder de centrumgemeente Utrecht vallen, in 2021 bezig met de (inhoudelijke) doordecentralisatie. Deze gaat uit van een nieuwe situatie waarbij inwoners dichter bij huis de nodige ondersteuning krijgen en minder vaak in intramurale setting zullen verblijven. Er is zowel op U16 niveau als op Utrecht-West niveau intensieve samenwerking opgezet om de aankomende doordecentralisatie in goede banen te leiden. Daarnaast is een start gemaakt met de beweging van ambulantisering zoals in de regiovisie van de U16 is beschreven.

3.1 Inwoners hebben de juiste ondersteuning op het juiste moment en krijgen meteen de best passende vorm van zorg.

• Oprichting van het Touwteam.
• In 2021 is bereikt dat er voldoende concrete plannen en afspraken zijn om te gaan voorzien in de groeiende behoefte aan verpleeghuisplekken en zorggeschikte woonruimte.
• Tweemaandelijks komt de netwerktafel Ouderen bij elkaar, waarin Oudewaterse organisaties initiatieven delen en gezamenlijk ontwikkelen / neerzetten voor senioren.
• In oktober was de week tegen eenzaamheid, liever gezegd de Week van de Ontmoeting.
• In 2021 vond voor de 2e keer het Preventief Huisbezoek aan 80+ ‘ers plaats. 

Zorg en ondersteuning dichter bij huis
In de afgelopen jaren is bereikt dat zorg en ondersteuning dichter bij de mensen thuis is georganiseerd. Naast het aanbieden van het Volledig Pakket Thuis vanuit Careyn en de Wulverhorst, zijn initiatieven gestart om ook de informele ondersteuning sterker te organiseren. Hierbij gaat het
onder andere om het verder openstellen van de Wulverhorst, het besluit voor de ontwikkeling van de Klepper en de oprichting van het Touwteam. In 2021 is bereikt dat er voldoende concrete plannen en afspraken zijn om te gaan voorzien in de groeiende behoefte aan verpleeghuisplekken en zorggeschikte woonruimte. Ouderen kunnen daardoor in Oudewater blijven wonen als hun zorgvraag toeneemt. Ook zijn stappen gezet om de informele zorg te versterken en te laten aansluiten bij de formele zorg (medische zorg, Wmo zorg en ondersteuning).

Het Touwteam
De Wulverhorst heeft, met een subsidie vanuit het zorgkantoor en vanuit de gemeente het Touwteam in het leven geroepen. Het Touwteam matcht tussen ondersteuningsvragen en vrijwilligers. Dit doen zij voor alle inwoners in Oudewater. We zien dat met name ouderen op dit moment het Touwteam weten te vinden. In 2021 zijn ruim 40 ondersteuningsvragen gematcht aan een vrijwilliger. Ook verwijst het Touwteam naar ander vrijwillig aanbod zoals de Vrijwillige Hulpdienst Oudewater of de KBO - PCOB.

Netwerktafel Ouderen
Ouderen wonen langer thuis. Om dat te kunnen doen met behoud van goede kwaliteit van leven, spannen we ons als gemeente in voor goede en passende ondersteuning. Tweemaandelijks komt de netwerktafel Ouderen bij elkaar, waarin Oudewaterse organisaties initiatieven delen en gezamenlijk ontwikkelen / neerzetten voor senioren. In oktober was de week tegen eenzaamheid, liever
gezegd de Week van de Ontmoeting. Gedurende de week waren er verschillende activiteiten te doen. De week is redelijk bezocht.

Sociale kaart
Professionals en inwoners kunnen makkelijker zelf de weg vinden naar passende hulp en ondersteuning door de optimalisering van de digitale sociale kaart Oudewater. De kaart is een website voor burgers en professionals met informatie over formele en informele organisaties en activiteiten rond wonen, zorg & welzijn, werk & inkomen, kinderen en jeugd. Ook in 2021 is deze kaart bijgewerkt.

Preventief huisbezoek
In 2021 vond voor de 2e keer het Preventief Huisbezoek aan 80+ ‘ers plaats. Getrainde vrijwilligers bezochten 152 inwoners, haalden hun wensen & behoeften op en gaven informatie over het Stadsteam, het Touwteam, vervoersmogelijkheden etc. De resultaten zijn verwerkt in een rapportage en in 2022 gedeeld met de gemeenteraad.

3.2 De zelfredzaamheid onder ouderen wordt groter en de eenzaamheid onder ouderen blijft gelijk of wordt kleiner.

3.3 Zorg en ondersteuning worden dichterbij mensen thuis georganiseerd en waar mogelijk wordt informele zorg en ondersteuning ingezet.

3.4 Oudere inwoners kunnen (indien mogelijk thuis) in Oudewater blijven wonen.

In de 2e helft van 2021 zijn we gestart met de implementatie van Ferm Wijzer. Inwoners met een werkfitscore C en D worden van Ferm Werk naar het Stadsteam doorverwezen. 

Met de opheffing van twee stichtingen van Ferm Werk, een NV en het onderbrengen van alle activiteiten in de gemeenschappelijke regeling Ferm Werk is in 2021 een vereenvoudiging van de governance bewerkstelligd. Er is beter inzicht in de kosten van de uitvoering, hiermee is de basis gelegd voor verdere transparantie in de dienstverlening. 

Ferm Wijzer
Een klein deel van onze inwoners zit in de langdurige bijstand. Het lukt deze inwoners maar beperkt om mee te doen in de samenleving, Ferm Werk kan deze groep niet altijd de ondersteuning bieden die zij nodig hebben. Juist daarom is samenwerking gezocht met het Stadsteam om deze doelgroep op verschillende manieren extra te gaan ondersteunen om hen zo meer mee te laten doen in de samenleving. Dit project heeft Ferm Wijzer.
In de 2e helft van 2021 zijn we gestart met de implementatie van Ferm Wijzer. Inwoners met een werkfitscore C en D worden van Ferm Werk naar het Stadsteam doorverwezen. De aanpak Ferm Wijzer stelt de hulpvraag van de inwoner centraal en zorgt ervoor dat schotten tussen zorg en werk zoveel mogelijk worden weggenomen. Activering en zorgvragen worden opgepakt door het
Stadsteam en Ferm Werk richt zich op arbeidsbemiddeling. De samenwerking tussen de uitvoering van Ferm Werk en Stadsteam verloopt goed.

Bestuursopdrachten Ferm Werk
In 2021 is met de vier deelnemende gemeenten intensief samengewerkt om te komen tot een gewijzigde begroting 2022-2025. Met de opheffing van twee stichtingen, een NV en het onderbrengen van alle activiteiten in de gemeenschappelijke regeling Ferm Werk is in 2021 een vereenvoudiging van de governance bewerkstelligd. Er is beter inzicht in de kosten van de uitvoering, hiermee is de basis gelegd voor verdere transparantie in de dienstverlening. Desalniettemin zijn nog stappen nodig om te zoeken naar het door alle partijen gewenste evenwicht in beschikbare middelen en het gewenste beleid. In het door Ferm Werk opgestelde spoorboekje 2022 zijn de vervolgstappen, zoals opstellen Kadernota en wijziging GR opgenomen. De vastgestelde zienswijze op de gewijzigde begroting vormt hierbij het uitgangspunt.

3.5 De maatschappelijke en economische participatie van inwoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt is toegenomen. (Toelichting: mensen worden actiever in hun participatie door bijvoorbeeld het doorlopen van een behandeling om arbeidsbelemmeringen te beperken, vrijwilligerswerk, dagbesteding of scholing. Bij multiproblematiek worden trajecten geïntegreerd ingezet zodat de inwoner 1 plan, 1 aanpak heeft)

De ambitie en de uitgangspunten van het nieuwe stelsel zijn opgesteld en op regionaal niveau is de inkoop van het taalonderwijs voorbereid. Hiermee staat het raamwerk van het inburgeringsstelstel. Voor de statushouders die nog onder de oude regeling vallen is geïnventariseerd hoe zij gebruik kunnen maken van de inburgeringsvoorzieningen uit de nieuwe wet. Samen met Ferm Werk, het Stadsteam en Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart wordt de samenwerking met andere lokale maatschappelijke organisaties steeds verder vormgegeven.

De inwerkingtreding van de nieuwe Wet inburgering is met een half jaar uitgesteld tot 1 januari 2022. De nieuwe wet beoogd dat de statushouder beter integreert doordat er intensiever wordt begeleid. Ook wordt steviger ingezet op het behalen van een hoger taalniveau. Het jaar 2021 heeft in het teken gestaan van de implementatie van de nieuwe Wet inburgering: met verschillende lokale samenwerkingspartners (Stadsteam, Ferm Werk, Vluchtelingensteunpunt) zijn gesprekken gevoerd over de vormgeving van het inburgeringsaanbod, waarbij ook gekeken is hoe dit aanbod een kwaliteitsimpuls kan krijgen, de ambitie en de uitgangspunten van het nieuwe stelsel zijn opgesteld en op regionaal niveau is de inkoop van het taalonderwijs voorbereid. Hiermee staat het raamwerk van het inburgeringsstelstel. Voor de statushouders die nog onder de oude regeling vallen is geïnventariseerd hoe zij gebruik kunnen maken van de inburgeringsvoorzieningen uit de nieuwe wet. De nieuwe wet is een lerend stelsel. Samen met Ferm Werk, het Stadsteam en Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart wordt de samenwerking met andere lokale maatschappelijke organisaties steeds verder vormgegeven.

3.6 De statushouder heeft vanaf de eerste dag dat hij in de gemeente komt wonen een plan gericht op werk, onderwijs of zelfredzaamheid.

3.7 De huidige groep inburgeraars, de zogenaamde ondertussengroep, krijgt dezelfde kansen op gebied van werk, onderwijs en zelfredzaamheid als de groep die onder het regime van de nieuwe inburgeringswet gaan vallen.