Programma 3 Sociaal domein

Portefeuillehouder	Thema
Walther Kok	Participatiewet, armoedebeleid, inburgering, publieke gezondheidszorg, welzijn en ouderenzorg, Stadsteam
Danny de Vries	Diversiteit en inclusie
Bernadette Schomaker	Jeugdzorg

Het programma bevat de volgende taakvelden:

Taakveld	Omschrijving
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie	Algemene voorzieningen gericht op het bieden van een sociale basis: - ondersteunen van op participatie gerichte burgerinitiatieven, vrijwilligers en mantelzorg - sociaal en cultureel werk, Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW), wijkopbouw, jongerenwerk, schoolmaatschappelijk werk, straathoekwerk - preventie (bv. eenzaamheidsbestrijding, preventie op het gebied van GGZ) - buurt- en clubhuizen - collectief aanvullend vervoer - toegankelijkheid voorzieningen (inclusie); noodopvang vluchtelingen - kinderopvang: toezicht op en handhaving van de kwaliteit van kinderopvang en peuteropvang - aanvraag en verstrekking kinderopvangtoeslag Sociaal Medische Indicatie - noodopvang vluchtelingen - vreemdelingenbeleid - LHBTQIA+ beleid
6.21 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen Wmo	Loketvoorzieningen gericht op het identificeren van eigen kracht en het geleiden naar de juiste vorm van individuele ondersteuning (maatwerkvoorzieningen en -dienstverlening)
6.22 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen Jeugd	Loketvoorzieningen gericht op het identificeren van eigen kracht en het geleiden naar de juiste vorm van individuele ondersteuning (maatwerkvoorzieningen en -dienstverlening)
6.23 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen Integraal	Loketvoorzieningen gericht op het identificeren van eigen kracht en het geleiden naar de juiste vorm van individuele ondersteuning (maatwerkvoorzieningen en -dienstverlening)
6.3 Inkomensregelingen	Inkomens- en bijstandsvoorzieningen, schuldhulpverlening en gemeentelijk armoedebeleid
6.4 WSW en beschut werk	Voorzieningen ter bevordering van maatschappelijke participatie die niet gericht zijn op doorstroming naar arbeid
6.5 Arbeidsparticipatie	Alle op arbeid gerichte participatie- en re-integratievoorzieningen
6.60 Hulpmiddelen en diensten (Wmo)	Materiële voorzieningen en vervoers- en woondiensten om zelfstandig te kunnen functioneren (Wmo) voor mensen met fysieke beperkingen die op basis van een beschikking verstrekt worden
6.711 Huishoudelijke hulp (Wmo) 6.712 Begeleiding (Wmo) 6.713 Dagbesteding (Wmo) 6.714 Overige maatwerkarrangementen (Wmo)	Dienstverlening aan individuele cliënten met een beperking (fysiek, psychisch of psychosociale), die zelfstandig wonen en die ondersteuning behoeven in de vorm van beschikbare uren op basis van een toekenningsbeschikking
6.751 Jeugdhulp ambulant lokaal 6.752 Jeugdhulp ambulant regionaal 6.753 Jeugdhulp ambulant landelijk	Hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet. Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. De jongere verblijft thuis, in het eigen gezin, dus niet bij de aanbieder.
6.761 Jeugdhulp met verblijf lokaal 6.762 Jeugdhulp met verblijf regionaal 6.763 Jeugdhulp met verblijf landelijk	Hulp en zorg zoals deze bedoeld en beschreven is in de Jeugdwet. Het betreft hulp en zorg aan jongeren en hun ouders bij psychische, psychosociale en of gedragsproblemen, een verstandelijke beperking van de jongere, of opvoedingsproblemen van de ouders. De jongere verblijft formeel niet thuis in het eigen gezin. Dit betekent dat het hier alleen om de verblijfsvormen gaat waarbij er sprake is van een overnachting. Ook verblijf in logeerhuizen, alleen tijdens weekenden of juist door de week, vallen onder jeugdhulp met verblijf.
6.791 PGB Wmo	Persoonsgebonden budgetten die worden verstrekt op grond van de Wmo 2015. Cliënten kunnen met een door de gemeente verstrekte PGB zelf de maatwerkvoorziening inkopen.
6.795 PGB Jeugd	Persoonsgebonden budgetten die worden verstrekt op grond van de Jeugdwet. Cliënten kunnen met een door de gemeente verstrekte PGB zelf de maatwerkvoorziening inkopen.
6.811 Beschermd wonen (Wmo) 6.812 Maatschappelijke- en vrouwenopvang (Wmo)	Opvang- en beschermd wonen-voorzieningen met inbegrip van eventuele maatwerkdienstverlening en maatwerkvoorzieningen voor personen die in de betreffende opvangvoorzieningen verblijven
6.821 Jeugdbescherming 6.822 Jeugdreclassering	Maatregelen gericht op de opvang en het verbeteren van de veiligheid van kinderen en jeugdigen 18- met inbegrip van maatwerkdienstverleningsmaatregelen voor jeugdigen die in de desbetreffende opvangvoorzieningen verblijven
6.91 Coördinatie en beleid Wmo	Maatwerkvoorzieningen Wmo die niet toe te rekenen zijn aan één of enkele maatwerkvoorzieningen Wmo (zoals bijvoorbeeld beleidsmedewerker Wmo, contractmanager Wmo, backoffice)
6.92 Coördinatie en beleid Jeugd	Maatwerkvoorzieningen Jeugd die niet toe te rekenen zijn aan één of enkele maatwerkvoorzieningen Jeugd (zoals bijvoorbeeld beleidsmedewerker Wmo, contractmanager Wmo, backoffice, regionale expertteams, bovenregionale expertisecentra, etc)
7.1 Volksgezondheid	Maatregelen ter bescherming van de gezondheid van de bevolking als geheel, van specifieke risicogroepen, van jeugd en van ouderen

De weg die de afgelopen jaren is ingeslagen, leidt tot positieve resultaten. In de basis gaat het goed met het Sociaal Domein. Wel is constante aandacht nodig in lijn met de maatschappelijke en wettelijke ontwikkelingen. Met het Sociaal Akkoord zijn de missie, uitgangspunten en beleidsdoelen voor de komende jaren vastgesteld. De focus komt de komende periode te liggen op de uitvoeringsagenda van het Sociaal Akkoord “Oudewater zijn we met elkaar”. Het zijn de inwoners, maatschappelijke organisaties en verenigingen die de stad maken.

Het Sociaal Akkoord, vastgesteld in november 2023, vormt de leidraad voor het (brede) sociaal domein van 2023 tot 2027. Het akkoord komt nadrukkelijk voort uit de samenleving zelf. Het bevat de volgende vijf thema’s, elk met hun eigen doelen voor de komende jaren:

1. Gezondheid, cultuur en bewegen: stimuleren van een gezonde leefstijl (positieve gezondheid, mentale veerkracht, ontmoeting) en een uitnodigende leefomgeving om te bewegen, te ontmoeten en cultuur te beleven.
2. Opvoeden en opgroeien:  gelijke kansen voor kinderen om zich te ontwikkelen en op te groeien, voldoende mogelijkheden voor ontmoeting en contact voor kinderen, jongeren en ouders.
3. Maatschappelijke ontwikkeling en betrokkenheid:  stimuleren van zelfredzaamheid en samenredzaamheid, ondersteuning voor mantelzorgers, voldoende ontmoeting en activiteiten, en samenwerking tussen organisaties vanuit zorg, wonen en sociaal domein (domeinoverstijgende samenwerking).
4. Werk en inkomen: focus op het vergroten van bestaanszekerheid en het tegengaan van armoede, organiseren dat inwoners kunnen meedoen naar vermogen en nieuwkomers in Oudewater zich zo snel mogelijk thuis laten voelen. 
5. Wonen en leefomgeving: inwoners wonen zo lang mogelijk zelfstandig, ook bij een specifieke ondersteuningsbehoefte. Daarvoor is geschikt woningaanbod nodig, moet de leefomgeving passend zijn en moeten er voorzieningen zijn die veilig, prettig en zelfstandig wonen mogelijk maken.  

De komende jaren staan in het teken van het verstevigen van voorzieningen en netwerken die een gezond, vitaal, sociaal en zelfstandig leven mogelijk maken. Goede verbindingen tussen inwoners onderling, tussen betrokken (maatschappelijke) organisaties en tussen gemeente en samenleving zijn belangrijk. Een concreet voorbeeld hiervan is het project Steungezinnen Oudewater, waarbij gezinnen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken, gekoppeld worden aan een gezin in de buurt dat wil en kan helpen.

Daarnaast spelen ook de volgende ontwikkelingen binnen gemeente Oudewater.

Zorgzame buurt
De Brede Dijk is een buurt waar mensen wonen met verschillende achtergronden onder andere qua  leeftijd en gezinssamenstelling. De buurt vraagt aandacht. In samenspraak met o.a. de Wulverhorst, de Woningraad, het Stadsteam en het Touwteam bekijken we of een "zorgzame buurtaanpak” kan helpen.

Regionale samenwerking
Op basis van de Robuustheidsscan, uitgevoerd door het ministerie van VWS, is geconcludeerd dat Utrecht West voorlopig als robuust kan worden beschouwd, mits er een gemeenschappelijke rechtsvorm ontstaat waar Stichtse Vecht deel vanuit maakt. Daarnaast is het vereist dat de schaalgrootte van vijf gemeenten het minimum vormt voor de inkoop van Jeugdhulp in Utrecht West (onderdeel Hervormingsagenda Jeugd).

In 2023 is de inkoop Jeugdhulp en Wmo 2015 – 2022 intern geëvalueerd. Tevens is een evaluatie georganiseerd met de aanbieders van Jeugdhulp waarin is gesproken over de ontwikkelpunten t.a.v. de huidige inkoop. Naar aanleiding hiervan is een regionale verkenner aangesteld. Uit de verkenning zijn drie regionale prioriteiten geformuleerd voor de periode 2024 -2026:

1. Samenwerking en professionalisering.
   a) Het tot stand brengen van een regiovisie samenwerking met vijf gemeenten inclusief een regionale visie op de inkoop.
2. Opmaat Gemeenschappelijke Regeling.
   a) De Hervormingsagenda Jeugd vereist dat de Governance van een Jeugdhulpregio een juridische basis en gewenste omvang heeft, hierover moet nog besluitvorming plaatsvinden.
3. Nieuwe inkoop 2027 van vijf gemeenten door Inkoop en Monitoring Utrecht West.
   a) Bemensing en voorwaarden projectleiding.
   b) Communicatie ten behoeve van de ontwikkeling en implementatie van de nieuwe inkoop.
   c) Noodzaak berekening tarieven nieuwe inkoop.

Na het zomerreces van 2024 begint de voorbereiding van de nieuwe inkoop. In 2025 wordt de ambitie verder uitgewerkt om de inkoopafspraken beter af te stemmen op de verschuiving van geïndiceerde begeleiding naar een toegankelijker aanbod en het bieden van basiszorg door het lokale team, als onderdeel van de nieuwe inkoop voor 2027.

Jeugd/WMO
De Regio Utrecht West is voornemens de regionale overeenkomsten met WMO- en jeugdzorgaanbieders per 1 januari 2025 met één jaar te verlengen. Dit is noodzakelijk omdat de huidige looptijd van de overeenkomsten verstrijkt. Bij een verlenging van het contract heeft de gemeente heeft de wettelijke taak om reële tarieven te hanteren. Dit gaf aanleiding tot het uitvoeren van een tarievenonderzoek. De adviestarieven worden in september 2024 ter besluitvorming aan de colleges voorgelegd, zodat deze uiterlijk op 1 oktober 2024 gepubliceerd kunnen worden, alvorens ze vanaf 1 januari 2025 van kracht zijn. Na besluitvorming door de colleges zal de raad in oktober 2024 nader worden geïnformeerd.

In de tweede helft van 2024 start een onderzoek naar een groepsgericht (indicatievrij) aanbod voor langer thuiswonende inwoners. Voor Oudewater volgt een actuele verordening maatschappelijke ondersteuning. Daarnaast loopt er een tarievenonderzoek huishoudelijke hulp. Ook voor hulpmiddelen vindt een verkennend onderzoek naar een nieuwe indexeringsmethode plaats. Per 2026 wordt een inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor Wmo-voorzieningen ingevoerd en stopt het abonnementstarief.

De stijging op de jeugdzorgkosten zet zich naar verwachting ook in 2024 door, maar door inzet van alle genomen en te nemen maatregelen zal de kostenstijging in 2025 stabiliseren. 

Omschrijving	2020	2021	2022	Streefwaarde*	Toelichting
Jeugd & Wmo
Meerjarige taakstelling op de kosten jeugdzorg met behoud van kwaliteit van zorg	€ 100.000	€ 150.000	€ 200.000	100% gerealiseerd in 2024 (€ 250.000)
*Streefwaarden zijn gebaseerd op een reguliere, coronavrije, situatie.
Overige indicatoren worden opgesteld bij het nieuwe Sociaal Akkoord

Hieronder worden de belangrijkste verschillen toegelicht:

Taakveld	Mutatie baten t.o.v. 2024	Bedrag	voordeel - nadeel +
Indexatie prijzen (totaal programma)	De opbrengsten zijn geïndexeerd met 3,5%, op basis van de de CPB-verwachting voor de kostenontwikkelingen in 2025.	-3	Voordeel
Voorjaarsrapportage eenmalig
6.3	Incidentele bijdrage Oekraïne in 2024.	940	Nadeel
Overige bijstellingen
6.1	Specifieke uitkering inkomsten geraamd voor inburgering (budgetneutraal).	-150	Voordeel
	Totaal mutaties baten	787	Nadeel
Taakveld	Mutatie lasten t.o.v. 2024	Bedrag	voordeel - nadeel +
Nieuwe taakveldindeling	In 2025 hanteert het Rijk een nieuwe taakveld indeling, daarom is in het overzicht 'Specifieke taakvelden' een budgetneutrale verschuiving zichtbaar. In deze verschillenanalyse is geanalyseerd op basis van de oude taakveld indeling.
Indexatie prijzen (totaal programma)	De materiële kosten zijn geïndexeerd met 2,2%, op basis van de de CPB-verwachting voor 2025.	138	Nadeel
Kapitaallasten (totaal programma)	De afschrijvingen stijgen door nieuwe investeringen in 2024.	-221	Voordeel
Voorjaarsrapportage eenmalig
6.1	De Klepper is een incidentele budgetneutrale wijziging gedaan van programma 3 naar overhead. Voor de analyse in de begroting levert dit een nadeel op in programma 3 en een voordeel in programma overhead.	148	Nadeel
6.1	De opvangkosten Oekraïne zijn incidenteel bijgeraamd in de voorjaarsrapprotage 2024, daarom is dit voor de begroting 2025 een voordeel.	-55	Voordeel
Overige bijstellingen
6.1	Specifieke uitkering inkomsten geraamd voor inburgering (budgetneutraal).	81	Nadeel
6.1	Verwerking van de Klepper en cultuurhuis in de begroting.	-276	Voordeel
6.1 en 6.3	Betreft incidentele kosten voor de opvang en bijhorende kosten van de Oekraïense vluchtelingen in Oudewater.	-472	Voordeel
6.1	Aflopend resterend budget Sociaal Akkoord	-33	Voordeel
6.2	Incidenteel budget Sociaal Akkoord voor het herzien van het subsidiebeleid	-40	Voordeel
6.2	Doorontwikkeling Inkoop Monitoring Utrecht West.	89	Nadeel
6.72A t/m 6.82A	Tariefstijging tarievenonderzoek Jeugdkosten.	715	Nadeel
6.71A t/m 6.81A	Tariefstijging tarievenonderzoek Wmo kosten.	114	Nadeel
Verbonden Partijen
6.3, 6.4 en 6.5	Bijstelling begroting Ferm Werk.	13	Nadeel
	Diversen	53	Nadeel
	Totaal mutaties lasten	254	Nadeel
	Totaal mutaties baten en lasten	1.041	Nadeel
Taakveld	Mutatie baten t.o.v. 2024	Bedrag	voordeel - nadeel +
0.10	In het College werkprogramma is voor 2024 € 25.000 beschikbaar gesteld voor de aanpak van goede huisvesting voor arbeidsmigranten.	25	Nadeel
0.10	Storting reserve voordeel verwerking van de Klepper en cultuurhuis in de begroting.	276	Nadeel
	Totaal mutaties reserves	301	Nadeel