Programma 3 Sociaal domein

Het programma bevat de volgende taakvelden:

De weg die de afgelopen jaren is ingeslagen, leidt tot positieve resultaten. In de basis gaat het goed met het Sociaal Domein. Wel is constante aandacht nodig in lijn met de maatschappelijke en wettelijke ontwikkelingen. Met het Sociaal Akkoord zijn de missie, uitgangspunten en beleidsdoelen voor de komende jaren vastgesteld. De focus komt de komende periode te liggen op de uitvoeringsagenda van het Sociaal Akkoord “Oudewater zijn we met elkaar”. Het zijn de inwoners, maatschappelijke organisaties en verenigingen die de stad maken.

Het Sociaal Akkoord, vastgesteld in november 2023, vormt de leidraad voor het (brede) sociaal domein van 2023 tot 2027. Het akkoord komt nadrukkelijk voort uit de samenleving zelf. Het bevat de volgende vijf thema’s, elk met hun eigen doelen voor de komende jaren:

1. Gezondheid, cultuur en bewegen: stimuleren van een gezonde leefstijl (positieve gezondheid, mentale veerkracht, ontmoeting) en een uitnodigende leefomgeving om te bewegen, te ontmoeten en cultuur te beleven.
2. Opvoeden en opgroeien:  gelijke kansen voor kinderen om zich te ontwikkelen en op te groeien, voldoende mogelijkheden voor ontmoeting en contact voor kinderen, jongeren en ouders.
3. Maatschappelijke ontwikkeling en betrokkenheid:  stimuleren van zelfredzaamheid en samenredzaamheid, ondersteuning voor mantelzorgers, voldoende ontmoeting en activiteiten, en samenwerking tussen organisaties vanuit zorg, wonen en sociaal domein (domeinoverstijgende samenwerking).
4. Werk en inkomen: focus op het vergroten van bestaanszekerheid en het tegengaan van armoede, organiseren dat inwoners kunnen meedoen naar vermogen en nieuwkomers in Oudewater zich zo snel mogelijk thuis laten voelen. 
5. Wonen en leefomgeving: inwoners wonen zo lang mogelijk zelfstandig, ook bij een specifieke ondersteuningsbehoefte. Daarvoor is geschikt woningaanbod nodig, moet de leefomgeving passend zijn en moeten er voorzieningen zijn die veilig, prettig en zelfstandig wonen mogelijk maken.  

De komende jaren staan in het teken van het verstevigen van voorzieningen en netwerken die een gezond, vitaal, sociaal en zelfstandig leven mogelijk maken. Goede verbindingen tussen inwoners onderling, tussen betrokken (maatschappelijke) organisaties en tussen gemeente en samenleving zijn belangrijk. Een concreet voorbeeld hiervan is het project Steungezinnen Oudewater, waarbij gezinnen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken, gekoppeld worden aan een gezin in de buurt dat wil en kan helpen.

Daarnaast spelen ook de volgende ontwikkelingen binnen gemeente Oudewater.

Zorgzame buurt
De Brede Dijk is een buurt waar mensen wonen met verschillende achtergronden onder andere qua  leeftijd en gezinssamenstelling. De buurt vraagt aandacht. In samenspraak met o.a. de Wulverhorst, de Woningraad, het Stadsteam en het Touwteam bekijken we of een "zorgzame buurtaanpak” kan helpen.

Regionale samenwerking
Op basis van de Robuustheidsscan, uitgevoerd door het ministerie van VWS, is geconcludeerd dat Utrecht West voorlopig als robuust kan worden beschouwd, mits er een gemeenschappelijke rechtsvorm ontstaat waar Stichtse Vecht deel vanuit maakt. Daarnaast is het vereist dat de schaalgrootte van vijf gemeenten het minimum vormt voor de inkoop van Jeugdhulp in Utrecht West (onderdeel Hervormingsagenda Jeugd).

In 2023 is de inkoop Jeugdhulp en Wmo 2015 – 2022 intern geëvalueerd. Tevens is een evaluatie georganiseerd met de aanbieders van Jeugdhulp waarin is gesproken over de ontwikkelpunten t.a.v. de huidige inkoop. Naar aanleiding hiervan is een regionale verkenner aangesteld. Uit de verkenning zijn drie regionale prioriteiten geformuleerd voor de periode 2024 -2026:

1. Samenwerking en professionalisering.
   a) Het tot stand brengen van een regiovisie samenwerking met vijf gemeenten inclusief een regionale visie op de inkoop.
2. Opmaat Gemeenschappelijke Regeling.
   a) De Hervormingsagenda Jeugd vereist dat de Governance van een Jeugdhulpregio een juridische basis en gewenste omvang heeft, hierover moet nog besluitvorming plaatsvinden.
3. Nieuwe inkoop 2027 van vijf gemeenten door Inkoop en Monitoring Utrecht West.
   a) Bemensing en voorwaarden projectleiding.
   b) Communicatie ten behoeve van de ontwikkeling en implementatie van de nieuwe inkoop.
   c) Noodzaak berekening tarieven nieuwe inkoop.

Na het zomerreces van 2024 begint de voorbereiding van de nieuwe inkoop. In 2025 wordt de ambitie verder uitgewerkt om de inkoopafspraken beter af te stemmen op de verschuiving van geïndiceerde begeleiding naar een toegankelijker aanbod en het bieden van basiszorg door het lokale team, als onderdeel van de nieuwe inkoop voor 2027.

Jeugd/WMO
De Regio Utrecht West is voornemens de regionale overeenkomsten met WMO- en jeugdzorgaanbieders per 1 januari 2025 met één jaar te verlengen. Dit is noodzakelijk omdat de huidige looptijd van de overeenkomsten verstrijkt. Bij een verlenging van het contract heeft de gemeente heeft de wettelijke taak om reële tarieven te hanteren. Dit gaf aanleiding tot het uitvoeren van een tarievenonderzoek. De adviestarieven worden in september 2024 ter besluitvorming aan de colleges voorgelegd, zodat deze uiterlijk op 1 oktober 2024 gepubliceerd kunnen worden, alvorens ze vanaf 1 januari 2025 van kracht zijn. Na besluitvorming door de colleges zal de raad in oktober 2024 nader worden geïnformeerd.

In de tweede helft van 2024 start een onderzoek naar een groepsgericht (indicatievrij) aanbod voor langer thuiswonende inwoners. Voor Oudewater volgt een actuele verordening maatschappelijke ondersteuning. Daarnaast loopt er een tarievenonderzoek huishoudelijke hulp. Ook voor hulpmiddelen vindt een verkennend onderzoek naar een nieuwe indexeringsmethode plaats. Per 2026 wordt een inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor Wmo-voorzieningen ingevoerd en stopt het abonnementstarief.

De stijging op de jeugdzorgkosten zet zich naar verwachting ook in 2024 door, maar door inzet van alle genomen en te nemen maatregelen zal de kostenstijging in 2025 stabiliseren. 

Hieronder worden de belangrijkste verschillen toegelicht: