Paragraaf 6 Verbonden partijen

Rechtsvorm: GR 

Type regeling: collegeregeling

Vooral gericht op: bestuurskracht (beleidsrijke regeling) 

Begroting 2024 : € 698.000
Begroting 2025 : € 726.500

De bijdrage voor het basistakenpakket van de VRU staat voor 90% geraamd bij taakveld 1.1 crisisbeheersing en voor 10% bij taakveld 8.3 wonen en bouwen.

De Veiligheidsregio Utrecht houdt zich met o.a. de volgende werkzaamheden bezig:

• De VRU heeft de risico’s in de regio in beeld en vastgelegd in het risicoprofiel. De informatie wordt met in- en externe partners gedeeld via:
  - regionaal risicoprofiel;
  - provinciale risicokaart;
  - brandrisicoprofiel;
  - (Gemeentelijke) Integrale Veiligheidsplannen.
• De VRU adviseert het bevoegd gezag om onveilige situaties te voorkomen en/of te beperken, met betrekking tot:
  - ruimtelijke ordening & externe veiligheid (incl. overstromingsrisico’s);
  - bouwen;
  - brandveilig gebruik van gebouwen en bouwwerken;
  - milieu;
  - evenementen.
• De VRU houdt risicogericht toezicht op (brand)veiligheid in bestaande bouw en bij evenementen en adviseren het bevoegd gezag over te nemen maatregelen.
• De VRU wil met stimulerende preventie de zelfredzaamheid van burgers en bedrijven vergroten.
• De VRU zorgt voor goed voorbereide en opgeleide brandweermensen die de beschikking hebben over voldoende materieel en materiaal voor de uitvoering van hun taak.
• De VRU onderhoudt een aantal specialismen waaronder waterongevallen, rietkapbrandbestrijding, natuurbrandbestrijding en technische hulpverlening.
• Op het gebied van Bevolkingszorg beheert de VRU de regionale piketten.
• De VRU zorgt er voor dat piketfunctionarissen uitgebreid opgeleid, geoefend en getraind worden.
• De VRU adviseert de gemeenten over de optimale inrichting van hun crisisorganisatie. 
• De VRU volgt met het veiligheidsinformatiecentrum (VIC) de ontwikkelingen van risico’s in onze regio, die mogelijk kunnen uitgroeien tot een ramp of crisis.
• De VRU coördineert en organiseert geneeskundige hulp aan slachtoffers bij een ramp of crisis. In de voorbereidende fase valt hieronder ook het op geneeskundig vlak adviseren bij evenementen.
• De VRU adviseert het openbaar bestuur en organisaties die een rol hebben in geneeskundige hulpverlening over te nemen maatregelen.
• De VRU organiseert crisisoefeningen met zorgverleners, brandweer, gemeenten en politie zodat de hulpverlening goed op elkaar aansluit.
• De VRU stelt de wettelijke verplichte incidentbestrijdingsplannen op of actualiseert deze.
• De VRU evalueert GRIP-incidenten conform het evaluatiebeleid van de VRU.
• De VRU beschikt over actuele aanvals- en/of bereikbaarheidskaarten voor risicovolle en kwetsbare objecten.
• De VRU draagt zorg voor de continuïteit van de meldkamerfunctie in aanloop naar de samenvoeging, onder meer door harmonisatie van de meldkamerprocessen.
• De VRU voert een aantal taken op het gebied van onderhoud en exploitatie van de brandweerkazernes uit. De pakketten operationeel onderhoud, schoonmaak en ARBO & veiligheid neemt de gemeente af bij de VRU.

Het grootste risico betreft het zich voordoen van grote rampen en calamiteiten in de regio, waardoor er een financieel risico ontstaat voor het bekostigen van de bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling VRU. 

Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling

Type regeling: Collegeregeling                                                                                                                                                                                                                                                                  

Vooral gericht op:  Uitvoering  (beleidsarme regeling) 

Begroting 2024 :        € 60.428

Begroting 2025 :       € 64.381

Opbouw bijdrage  2025: 10.200 inwoners  x  € 5,0319 per inwoner = € 51.325. Daarbij komen nog de depotkosten van 382 meter x € 34,17 = € 13.056 

De compensatieregeling 2018-2027 die destijds bij het akkoord over de renovatie/uitbreiding van het RHC (Stadhuis Woerden) voor tien jaar voor drie gemeenten met een eigen archiefbewaarplaats gold, is in 2023 voor het resterende deel verrekend. Per 2024 is deze dus komen te vervallen.

Door het RHC wordt btw in rekening gebracht (zit ook in de bijdrage). De deelnemers kunnen deze via het btw-compensatiefonds verhalen. 

Doel van het RHC is in het samenwerkingsgebied uitvoering te geven aan de Archiefwet en het vervullen van de functie van regionaal kennis- en informatiecentrum op het gebied van de lokale en regionale geschiedenis door het opbouwen en beheren van een zo breed mogelijke collectie (regionaal) historische bronnen en deze op een zo actief mogelijke wijze dienstbaar maken voor een breed publiek. Het RHC is ook toezichthouder op de gemeentelijke archieven van Oudewater.

De begroting voor 2025 ligt in lijn met de meerjarenraming en kent in die zin geen verrassingen. Gemiddeld stijgt de bijdrage van de deelnemers met 5,89% (1,2% meer dan was voorzien). Genoemde stijging is een gemiddelde. Kleine afwijkingen hierop – naar boven en naar beneden - zijn te verklaren door onderlinge verschillen tussen de deelnemers in stijging van inwonertal en aanwas van overgebracht archief.

Aan de uitgavenkant valt met name de stijging van de salariskosten op, veruit de belangrijkste post op de begroting. Die is vrijwel geheel toe te schrijven aan de loonafspraken uit de cao gemeenten voor 2024/25, die in de begroting moesten worden verwerkt. Aan de andere kant worden de uitbreidingen van het e-depot getemporiseerd: voor 2025 gaan we uit van alleen de realisatie van een extra toepassing om de overbrenging van videotulen mogelijk te maken, en is de toepassing voor een technische applicatie (CAD/GIS) naar 2026 doorgeschoven. Samen met de vergoeding die Ferm Werk betaalt voor geleverde diensten, een nieuwe inkomstenbron, drukt dat voor nu de hoogte van de bijdragen.
Voor de lopende contracten, waaronder de DVO met de Gemeente Woerden voor huisvesting en andere diensten, is de consumentenprijsindex over 2024 van belang. In de desbetreffende begrotingsposten is uitgegaan van een indexatie van 3,8%. De DVO Woerden rekent die contractueel gedempt door. Overige kostenposten blijven gelijk of zijn met maximaal 2% verhoogd.

Een nieuwe ontwikkeling is dat gemeenten gebruik maken van de mogelijkheid om digitale informatie uit te plaatsen, als voorstadium van de uiteindelijke overbrenging naar het e-depot. Dit kan met korting en dus relatief goedkoop, door het contract dat het RHC heeft met de leverancier van het e-depot. Kosten van uitplaatsing in het predepot drukken niet op de begroting van het RHC, immers in dat geval beheert de archiefvormer nog zelf de informatie.

Eigen vermogen begin en einde boekjaar 2025

Nihil (want het RHC werkt niet met reserveringen. Positief saldo wordt in beginsel in mindering gebracht op de bijdrage voor het volgende jaar)

Het nadelig saldo 2023 van € 433 wordt op de eerste termijnbetaling in meerdering gebracht. (Het nadelig saldo is veroorzaakt door extra overbrenging van archieven)

De taken worden uitgevoerd op basis van een sobere dienstverlening: alleen de wettelijke taken.

De gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunnik, Bunschoten, de Bilt, De Ronde Venen, Eemnes, Houten, Leusden, Lopik, Montfoort, Nieuwegein, Oudewater, Renswoude, Rhenen, Soest, Stichtse Vecht, Utrecht, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Woerden, Woudenberg, Wijk bij Duurstede, IJsselstein en Zeist.

Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling

Type regeling: collegeregeling

Vooral gericht op: uitvoering  (beleidsarme regeling)

Volgens de ontwerpbegroting 2025 bedraagt de deelnemersbijdrage voor onze gemeente €349.086. Dit is een stijging van €34.482 ten opzichte van de AVU-begroting van 2024. Toen bedroeg de deelnemersbijdrage €314.604. 

Deze verhoging is nagenoeg geheel het gevolg van de, door indexatie, gestegen verwerkingstarieven voor restafval. Ook zijn de hoeveelheden restafval gebaseerd op voorgaande jaren terwijl ervan wordt uitgegaan dat de maatregelen uit het,  begin 2023 vastgestelde, Grondstoffenbeleidsplan voor een daling van de hoeveelheid restafval zullen zorgen.

Ferm Werk is de uitvoeringsorganisatie van vier gemeenten op het terrein van Participatie, Werk & Inkomen. De vier deelnemende gemeenten hebben alle taken van hun sociale diensten, inclusief het daarmee verbonden operationele beleid, ondergebracht bij Ferm Werk.

De dienstverlening die Ferm Werk verzorgt, betreft het uitvoeren van taken in het kader van de Participatiewet, waarin de volgende voormalige wetten zijn opgenomen: Wet Werk en Bijstand, de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, en de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen. Daarnaast geeft Ferm Werk uitvoering aan de Wet Sociale Werkvoorziening, het Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen en de nieuwe Wet inburgering.

Tot de taken van Ferm Werk behoort het op basis van genoemde regelgeving verstrekken van uitkeringen en overige inkomensondersteuning en het uitvoeren van in de regelgeving aangegeven activiteiten ter bevordering van participatie en re-integratie in het arbeidsproces.

Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling.

Type regeling:  gemengde regeling. 

Vooral gericht op: zowel bestuurskracht (beleidsrijke regeling) als uitvoering  (beleidsarme regeling).

Gemeentelijke bijdrage begroting 2024: € 3.300.000,-

Gemeentelijke bijdrage begroting 2025: € 3.413.000,-

De ontwerpbegroting 2025-2028 is het vervolg op de Kaderbrief 2025 en heeft in hoofdlijnen dezelfde inhoud en indeling als de voorgaande begrotingen. Wel zijn de nieuwe verdeelsleutels (conform de GR aanpassing) voor de kostenverdeling van de kosten over de programma's en gemeenten in deze begroting aangepast. De nieuwe verdeelsleutels zijn in samenwerking met de gemeenten opgesteld. 

In de kaderbrief 2025 is de ingeslagen koers gecontinueerd. Daarom zijn in de begroting 2025-2028  geen beleidsaanpassingen opgenomen. Wel is de verhoogde taakstelling die het ministerie heeft opgelegd aan gemeenten ten aanzien van de statushouders opgenomen en zijn de bedragen geïndexeerd. Desondanks is sprake van een sterke kostenstijging. Deze kostenstijging kent een aantal oorzaken die allemaal technisch van aard zijn. Zo zijn de uitvoeringskosten geïndexeerd in verband met de CAO-stijgingen. Ook de kosten van de bijstandsuitkeringen zijn sterk gestegen, deels door een volumeontwikkeling gebaseerd op de CBP-raming en deels op basis van prijsontwikkeling.

Ferm Werk staat voor een zeer uitdagende opdracht, zowel inhoudelijk als financieel. De arbeidsmarkt is krapper dan ooit en zal dit waarschijnlijk nog jaren blijven. Het mee laten doen van alle inwoners naar vermogen vergt van Ferm Werk meer dan in het verleden. Ferm Werk heeft dus een duidelijke visie, missie, strategie en doelstellingen nodig. In 2023 is Ferm Werk gestart met een groot verbeterprogramma (Visie, Verbinden, en Vasthouden), gebaseerd op een intern onderzoek naar de stand in de organisatie. Inmiddels hebben we een nieuwe visie en missie geformuleerd. Het implementeren van de visie en missie is in volle gang en Ferm Werk is tevens gestart met het formuleren van de strategie en daarbij behorende meerjarige doelstellingen. Deze strategische koers zal worden opgenomen. Daarmee is het versterken van de organisatie in volle gang.

€ 0

 -   Ontwikkeling van het aantal uitkeringsgerechtigde
-    Externe factoren en economische ontwikkelingen
-    Financiële onrechtmatigheid
-    Personeel
-    Vergrijzing 
-    Wetswijzigingen
-    Overige risico’s 

Bovenstaande risico's staan in de begroting 2025-2028 van Ferm Werk opgenomen onder de paragraaf 'Weerstandsvermogen en risicobeheersing'. In deze paragraaf zijn de genoemde risico's van een toelichting voorzien.

Rechtsvorm: GR

Type regeling: collegeregeling

Vooral gericht op: bestuurskracht (beleidsrijke regeling)  

De GGDrU levert een bijdrage aan het bevorderen van een gezonde bevolking door middel van onderzoek, advies en ondersteuning. Infectieziektenbestrijding is een belangrijke taak van de GGDrU; het belang is door de corona-uitbraak in 2020 nog duidelijker geworden. 

De JGZ heeft een belangrijke signalerende functie als het gaat om de ontwikkeling van onze jeugd. Een andere belangrijke taak van de GGDrU is het verzamelen van epidemiologische gegevens waarmee de gemeenten hun beleid kunnen richten.

Begroting 2025:  € 533.710 (2024: € 499.580)

De inwonerbijdrage voor de Algemene Publieke Gezondheidstaken bedraagt in 2025 per inwoner € 8,079 (2024: € 7,230).

De kindbijdrage voor de uitvoering van de JGZ bedraagt in 2025 per kind € 166,093  (2024: € 151,041)

Door diverse ontwikkelingen, landelijk en regionaal, zijn in de begroting structureel extra middelen opgenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Deze begroting ziet niet op nieuw beleid. Vanuit de verantwoordelijkheid voor de continuïteit en kwaliteit van de bestaande wettelijk verplichte inzet van GDDrU is het noodzakelijk extra middelen te begroten. Alleen zo blijft voldaan worden aan de wettelijke taken en verantwoordelijkheden waarvoor GGDrU en in het verlengde daarvan de gemeente aan de lat staan. Hiermee is dit geenszins een vooruitstrevende of ambitieuze begroting. Nog steeds is het een begroting die past bij een GGD die zich reeds in lengte van jaren heeft bekwaamd in een zo doelmatig mogelijk inzetten van middelen ten behoeve van de publieke gezondheid. 

Beweging naar gezondere mensen in een gezondere maatschappij
Echte gezondheidswinst is alleen te behalen wanneer partijen uit het sociaal domein, de fysieke omgeving en het (publieke) zorgdomein regionaal samenwerken. Door een brede gezamenlijke en structurele aanpak van preventie wordt een beweging in gang gezet die leidt tot gezondere mensen in een gezondere maatschappij. Daarmee draagt GGDrU met een collectieve aanpak bij aan individuele gezondheid. 

Verschuiving van zorg naar gezonde leefstijl
De zorg in Nederland staat onder druk, doordat in alle zorgsectoren de vraag naar zorg harder  stijgt dan het aanbod. We worden steeds ouder en het aandeel ouderen in onze samenleving neemt toe. Om te zorgen dat alle Nederlanders die dit nodig hebben goede zorg kunnen blijven ontvangen, zijn in het Integraal Zorg Akkoord (IZA) afspraken gemaakt onder andere over samenwerking, preventie en het versterken van de eerstelijnszorg. Meer inzetten op preventieve interventies die gezond leven stimuleren en bijdragen aan een gezonde en sociale samenleving is in dit akkoord een belangrijk speerpunt (‘de beweging naar de voorkant’).

Het doorontwikkelen van de advies- en kennisfunctie van GGDrU is essentieel om aan te kunnen sluiten bij de ontwikkelingen van IZA en GALA en gemeenten en ketenpartners te ondersteunen bij de transformatie die deze beweging vraagt en het netwerk tussen zorgorganisaties en sociaal domein te verstevigen. Een grote uitdaging voor GGDrU alsook gemeenten is om expertise en kennis goed vast te houden. Veel expertise en kennis is op basis van projectmatige financiering, waardoor het stevig neerzetten en het borgen van een preventie infrastructuur om de gewenste beweging te kunnen maken kwetsbaar is.

De GGDrU focust zich vanuit regionale samenwerking op drie inhoudelijke pijlers: 

• Een gezonde en veilige leefomgeving: GGDrU staat voor inwoners die wonen, leven, naar school gaan en werken in een gezonde en veilige omgeving waar aandacht is voor gezondheid en elkaar. Waar bedreigingen van de publieke gezondheid worden gesignaleerd en bestreden. Waar maatschappelijke onrust en 
schade tijdens incidenten worden voorkomen en beperkt. Daar werken wij elke dag aan.

• Kansrijk opgroeien: Als GGDrU zijn wij er voor elk kind in regio Utrecht. Met Jeugdgezondheidszorg (JGZ) en team 
Gezondheidsbevordering creëren we een stevig fundament bij het gezond en veilig opgroeien. Dat begint al voor de aanstaande moeder zwanger is en gaat door tot het kind 18 jaar is. Naast dit gezondheidsfundament voor alle kinderen, willen we vooral effect bereiken in gezinnen en wijken waar het minder goed gaat. We zetten ons in voor het voorkomen en aanpakken van maatschappelijke vraagstukken die een bedreiging voor kinderen zijn, zoals kindermishandeling, schoolverzuim, armoede en jeugdcriminaliteit. Dat levert 
gezondheidswinst op, ook voor toekomstige generaties.

• Langer gezond zelfstandig: GGDrU maakt deel uit van het brede systeem van preventie en zorg. We willen samen met 
gemeenten, inwoners en partners ervoor zorgen dat we beter voorbereid zijn op de toekomst zodat inwoners langer gezond zelfstandig kunnen blijven. Hiervoor is een nieuwe kijk op positief gezond oud worden in de regio Utrecht nodig, waarbij 
veerkracht, mentaal welbevinden en een sterk sociaal netwerk belangrijke elementen zijn. 

• Een wendbare en vitale organisatie: GGDrU wil een organisatie zijn die meegaat in zijn tijd en klaar staat in het volgende decennium. Een GGD die midden in de samenleving staat en op een manier werkt waarbij inwoners zich prettig voelen. Die altijd de verbinding zoekt. Een stabiele en veerkrachtige organisatie die kan meebewegen met veranderingen in de samenleving. Een organisatie waar mensen graag willen werken.

Begin boekjaar: € 4.330.577,-
Einde boekjaar: € 4.618.536,-

Vreemd vermogen begin en einde boekjaar 2023

Begin boekjaar: €  29.287.735,-
Einde boekjaar: € 32.285.913,-

Saldo van baten en lasten: € 1.608.000,-
Resultaat (na mutaties reserves): € 1.341.000,-

Hieronder zijn deze mogelijke risico’s en bijbehorende beheersmaatregelen kort toegelicht:

A.    Interne bedrijfsvoering:

Categorie: Europees aanbesteden 
Risico: Er wordt niet voldaan aan de aanbestedingsregels. 
Beheersmaatregel: Continue optimalisering van het gecentraliseerd digitaal ingericht contactbeheer zodat de juiste informatie op het juiste tijdstip e op j de juiste plaats beschikbaar is. 

Categorie: ICT omgeving  (telefooncentrale) 
Risico: Mogelijke problemen met de telefooncentrale wegens gebrek aan onderdelen en support.  
Beheersmaatregel: de vervanging van bestaande telefooncentrale door de leverancier die de opdracht gegund kreeg op basis van de oorspronkelijke VNG-aanbesteding is niet gerealiseerd en heft geleid tot een juridisch traject dat eind 2022 (met positief gevolg) is afgerond. GGDrU is aangehaakt aan op de nieuwe GT-Connect aanbesteding via de VNG die inmiddels is afgerond.  

Categorie: ICT omgeving  (complexiteit)
Risico: Onvoldoende adequaat systeembeheer leidt tot risico’s op het gebied van veiligheid en toepassing in de praktijk. 
Beheersmaatregel: het ontwikkelen van een visie met als doel een structurele veilig en goed beheerste ICT omgeving te waarborgen.  

Categorie: Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)
Risico: Niet voldoen aan wet- en regelgeving inzake de omvang met persoonsgegevens. 
Beheersmaatregel: Cyclische benadering beleid, processen, en projectuitvoering. 

Categorie: Fluctuatie inwoner- en kindaantallen
Risico: Structurele lasten bij fluctuatie opbrengsten  
Beheersmaatregel: deels op te vangen door natuurlijk verloop van medewerkers. Eventueel methodiek financiering evalueren.

Categorie: Publieke Gezondheid Asielzoekers (PGA)
Risico: Structurele lasten bij fluctuatie opbrengsten
Beheersmaatregel: Op te vangen door tijdelijke krachten.

Categorie: Tekort gekwalificeerd (medisch) personeel 
Risico: Onvoldoende capaciteit en kennis voor werk. Druk op bestaand personeel neemt toe met verhoogd risico op ziekteverzuim. 
Beheersmaatregel: Door de krapte op de arbeidsmarkt zet GGDrU zich in toenemende mate in om gekwalificeerd personeel aan te trekken en te behouden. 

Categorie: Fiscaliteit 
Risico: Niet voldoen aan de fiscale regelgeving (leidend tot mogelijke boetes)
Beheersmaatregel: Inzet op een zorgvuldig werkproces bij loonbelastingopgaves, Btw aangiften, opgaves aan het Btw-compensatiefonds en de WKR. 

Categorie: transitie coronabedrijf 
Risico: we behouden niet de juiste gekwalificeerde medewerkers uit het coronabedrijf waardoor uitvoering in de knel komt. 
Beheersmaatregel: De corona-opdracht voor 2024 die VWS aan GGD-en heeft gegeven is dermate bepekt van omvang dat de impact van dit risico nagenoeg nul is. 

B.    Samenwerking in de GR:

Categorie: Ombuigingen
Risico:  Ombuigingen worden niet uitgevoerd conform plan
Beheersmaatregel: In december 2022 is het ombuigingsplan 2023-2026 geactualiseerd en vastgesteld door het AB. GGDrU monitort de voortgang. 

Categorie: Maatwerk
Risico: Structurele lasten bij fluctuatie opbrengsten 
Beheersmaatregel: GGDrU blijft in gesprek met gemeenten over de regionale samenwerking op gezondheidsvlak. 

Categorie: Forensische Geneeskunde; samenwerking op MIN-niveau en MAZ-aanbesteding 
Risico: Aanbesteding wordt niet gegund leidend tot een binder breed FG-takenpakket wat het binden van nieuwe medewerkers moeilijker maakt in een toch al vergrijzend vakgebied. 
Beheersmaatregel: GGDrU heeft externe ondersteuning georganiseerd bij de MAZ-aanbesteding om het aanbestedingsproces gedegen door te lopen. 

C.    Externe ontwikkelingen:

Categorie: Risico Inventarisatie & Evaluatie 
Risico: Door het ontbreken van adequate maatregelen ontstaan gezondheidsklachten en ongevallen.
Beheersmaatregel: Uitvoeren en vervolg geven aan RI&E. Dit is een meerjarig plan van aanpak met als doel minder ziekteverzuim, het bevorderen van werkplezier en productiviteit. 

Categorie: Nieuwe pandemie / disruptieve gebeurtenissen
Risico: Capaciteitsproblemen om de crisis adequaat kunnen bestrijden. 
Beheersmaatregel: GGDrU neemt de geleerde lessen uit de coronapandemie mee. En spant zich in voor goede structurele maatregelen en bijbehorende middelen om in de toekomst pandemisch paraat te zijn en te blijven.

Categorie: Stoppen subsidie seksuele gezondheid 
Risico: Structurele personele lasten bij fluctuatie in opbrengsten.
Beheersmaatregel:  VWS heeft extern onderzoeksbureau AEF gevraagd een evaluatie uit te voeren van de huidige ASG-regeling. Uit de Kamerbrief van 11 december 2023 blijkt dat AEF adviseert om PreP onder te brengen in de ASG-regeling, om landelijke ASG- budget te verhogen en om de ASG-verdeelsleutel te herijken. GGDrU zal de ontwikkelingen op dit dossier blijven volgen. 
 
Op basis van de risico-inventarisatie bedraagt de benodigde weerstandscapaciteit € 1.537.750. De beschikbare weerstandscapaciteit is € 2.409.460. Daarmee is de verhouding (beschikbaar/nodig) 1,567. Hiermee zijn de genoemde risico’s financieel afdoende afgedekt.

De Omgevingsdienst Regio Utrecht ondersteunt en adviseert de gemeente Oudewater bij het uitvoeren van milieutaken en het ontwikkelen van beleid voor milieu en duurzaamheid.
De ODRU levert een bijdrage aan het realiseren van een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving en het versterken van de bestaande milieukwaliteit door inwoners, bedrijven en overheden te stimuleren tot milieuvriendelijk handelen en gedrag.

Voor de uitvoering van de milieutaken is de programmabegroting van de gemeente leidend. Binnen dit financiële kader wordt jaarlijks een Uitvoeringsprogramma (UVP) opgesteld. Dit zijn de kaders waarbinnen de Omgevingsdienst haar taken uitvoert.

Rechtsvorm: GR 

Type regeling: collegeregeling 

Vooral gericht op:  uitvoering  (beleidsarme regeling) 

Conform de gemeenschappelijke regeling dragen de 15 deelnemende gemeenten gezamenlijk het risico voor de Omgevingsdienst.

Begroting 2024: € 678.403

Begroting 2025 : € 705.528

In het Algemeen Bestuur van december 2023 is het uurtarief voor 2025 vastgesteld op € 123,-. In het najaar 2024 vindt nog een heroverweging plaats of dit uurtarief voor 2025 aangepast moet worden.  Op basis van het vastgestelde uurtarief van € 123,- komen de kosten voor de ODRU in 2025 op € 705.528,-

Per 1 januari 2024 is de Omgevingswet inwerking getreden.  2024 is vooral ook een leerjaar om de uitvoering goed te organiseren.  Vanaf 2024 gaat de ODRU monitoren welke inspanning van de ODRU nodig is om de werkzaamheden onder de Omgevingswet uit te voeren en welke kosten dit met zich meebrengen.

In 2024 is het fusietraject gestart voor het samengaan van de twee omgevingsdiensten in de provincie Utrecht in één robuuste omgevingsdienst.  In het najaar 2024 wordt een besluit genomen door de gezamenlijke algemeen besturen van de RUD en ODRU over deze voorgenomen fusie.  Belangrijk aandachtspunt daarbij zal zijn of de benodigde kosten voor het fusietraject gedekt zijn. Hiervoor ligt er een aanvraag bij het rijk om bij te dragen in de fusiekosten. Bij positief besluit zal de nieuwe Gemeenschappelijke regeling en bijbehorende stukken, zoals rudimentaire begroting en uitgangspunten nieuwe omgevingsdienst,  voor zienswijze worden voorgelegd aan de raad.  De planning is dat de nieuwe omgevingsdienst per 1 januari 2026 van start gaat. 

Begin boekjaar: € 4.314.284
Einde boekjaar: € 5.888.894

Solvabiliteitsratio: 7,46 % (hoe hoger, hoe groter de weerbaarheid)

Op een deel van het eigen vermogen van de ODRU rusten diverse bestemmingen zodat het weerstandsvermogen van de ODRU zich beperkt tot de algemene of egalisatiereserve.
In het Algemeen Bestuur van de ODRU van 19 december 2019 is besloten uit te gaan van waarderingscijfer C wat uitgaat van een voldoende weerstandsvermogen met een bandbreedte van 1,0 tot 1,4.

Als de Algemene Reserve boven deze bandbreedte uitkomt, wordt het meerdere teruggegeven aan de eigenaar-gemeenten. Het niveau van het benodigde weerstandsvermogen wordt ieder jaar vastgesteld in  de notitie Weerstandsvermogen en Risicomanagement.

Rechtsvorm: naamloze structuurvennootschap

Vooral gericht op: uitvoering

De bank is een structuurvennootschap. De Staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van gemeenten, provincies en een waterschap.
De gemeente Oudewater bezit 27.612 aandelen (= 0,0507% van het totaal aantal aandelen). Jaarlijks ontvangt de gemeente dividend naar rato van het aantal aandelen.

Begroting 2024 : € 35.067

Begroting 2025: € 45.000

Begin boekjaar: € 4.615.000.000
Einde boekjaar: € 4.721.000.000

Begin boekjaar: €  107.459.000.000
Einde boekjaar: €  110.819.000.000

Nettowinst na belastingen van € 254 miljoen (2022: 300 miljoen).

BNG Bank is een sterk gekapitaliseerde bank. De Common Equity Tier 1-ratio en Tier 1-ratio bedragen per einde 2022 35% respectievelijk 37%. Ratingbureaus Fitch, Moody’s en S&P waarderen BNG Bank opnieuw op het hoogste ratingniveau.

De kernactiviteiten zijn winning, productie en levering van (drink)water aan particulieren en bedrijven.

Vitens is een publiek bedrijf. De aandeelhouders van Vitens – gemeenten en provincies – ondersteunen de maatschappelijke doelstellingen van Vitens, met (mede)verantwoordelijkheid voor gezondheid (door veilig en betrouwbaar drinkwater) en een duurzame samenleving met zorg voor de bescherming van natuur en milieu.
Voor de aandeelhouders wil Vitens een financieel krachtig bedrijf zijn en een marktconform dividend uitkeren bij een gezonde solvabiliteit.

Rechtsvorm: NV

Type regeling: collegeregeling

Vooral gericht op: uitvoering  (beleidsarme regeling)

Baten (dividenduitkering): Aantal aandelen Oudewater: 9.199

Randvoorwaardelijk bij de uitkering van dividend is de continuiteitsdoelstelling van Vitens. Voor meer informatie zie Jaarverslag Vitens.

Begroting 2024 : € 0

Begroting 2025 : € 0

Het dividend wordt gerelateerd aan het nettoresultaat. Het bedrag aan dividend dat wordt uitgekeerd bedraagt minimaal 40% en maximaal 75% van het nettoresultaat. Relevant hierbij is de benodigde toevoeging aan de reserves om de continuïteit van de onderneming te waarborgen (t.b.v. investeringen in vaste activa of het versterken van de solvabiliteit).

Een goede drinkwatervoorziening tegen een betaalbare prijs voor de inwoners van Oudewater. Daarnaast het belang als aandeelhouder.

Vitens streeft naar zo laag mogelijke drinkwatertarieven, onder voorwaarde dat aan de continuïteitsdoelstelling wordt voldaan. Uitgangspunt hierbij is een bedrijfsresultaat (EBIT) dat jaarlijks wordt begroot op het niveau van het vastgestelde maximaal toegestane WACC-percentage (Weighted Average Cost of Capital) minus de bepaalde afslag, die varieert tussen de 0-0,5%.

De afgelopen jaren heeft Vitens geen dividend uitgekeerd als gevolg van de lage WACC (=Weighted Average Cost of Capital) en het hoge investeringsniveau. Ook in 2022 is er geen dividend uitgekeerd. De solvabiliteit en het eigen vermogen laten echter een goede ontwikkeling zien. De solvabiliteit is ultimo 2022 uitgekomen op 31,0% (2021: 30,2%) en dit kan betekenen dat Vitens weer dividend aan gemeenten zal uitkeren. Bij een solvabiliteit <30% wordt in beginsel geen dividend uitgekeerd. Op basis van het meerjarenplan 2023-2027 heeft Vitens haar verbruiks- en vastrechttarieven 2023 voor de consument verhoogd. Hierbij is uitgegaan van de maximale WACC van 2,95% voor 2023.

Men heeft een steeds grotere uitdaging bij de leveringszekerheid van drinkwater op piekmomenten. Tijdens een hete zomer is het bijvoorbeeld lastig om altijd aan de vraag te voldoen. Daarom gaat men de komende jaren investeren in (nieuwe) productielocaties en de vervanging en aanleg van (nieuwe) leidingen,  extra reservoirs om de vraag op piekdagen in een gebied op te vangen en zetten zij ook in op het beperken van de drinkwatervraag door campagnes en advisering aan consumenten en zakelijke klanten.

Begin boekjaar: € 649.500.000
Einde boekjaar: €  677.700.000

Begin boekjaar: € 1.446.600.000
Einde boekjaar: € 1.559.700.000

Bedrijfsresultaat (Ebit): € 61,0 miljoen (2022: € 33,9 miljoen) 

Een uitdaging voor Vitens is de uitvoerbaarheid van hun investeringsprogramma. Onder meer conflicterende wetgeving en krapte in de aannemerij zorgen voor beperkingen. De regelgeving rondom stikstof zorgt niet langer voor obstakels omdat – vanwege het vitale belang – een uitzondering is gemaakt voor de drinkwaterinfrastructuur.

Rechtsvorm:  stichting   

Type regeling: collegeregeling 

Begroting 2023: € 3.887

Begroting 2024 : € 1.905 

NB: Op het moment van het opstellen van dit document was de begroting 2025 van de SUWU niet bekend,  er was ook geen conceptbegroting beschikbaar. Naar verwachting stelt het bestuur van de SUWU begin november 2024 de begroting vast. De gegevens uit die begroting worden opgenomen in de jaarrekening 2024. Er zijn geen bijzonderheden te verwachten. Het financiële risico voor de gemeente is bovendien nihil.

Vanuit de betrokken gemeenten is er een urgentiecommissie die urgentieaanvragen behandelt. Het Vierde Huis (extern) bereidt de besluiten van de Stichting Urgentieverlening West Utrecht voor. De aanvrager betaalt € 150 leges aan de stichting. De gemeente betaalt € 100  aan de aanvragers als de urgentie wordt verleend. De druk op de woningmarkt en de schaarste aan sociale huurwoningen blijft groot. De urgentiecommissie van de SUWU blijft zich met maatwerk inzetten voor inwoners van Oudewater die zich zonder urgentie onmogelijk kunnen redden. Dat laat onverlet dat de commissie steeds blijft meewegen in hoeverre aan aanvrager verwijtbaar is dat hij of zij in de benarde situatie is beland en naar de eigen inzet die men pleegde om het probleem te voorkomen of op te lossen. Het blijft gaan om noodsituaties die, zeker als er minderjarige kinderen in het geding zijn, binnen zes maanden moeten worden opgelost door het bieden van een ‘dak-boven-het-hoofd’. 

Begin boekjaar: € 12.299
Einde boekjaar: € 29.751

Risico

De gemeentebesturen van Bunnik, De Bilt, Houten, IJsselstein,  Lopik, Nieuwegein, Stichtse Vecht, Utrecht, Utrechtse Heuvelrug, Vijfheerenlanden, Wijk bij Duurstede, Woerden, Zeist, Montfoort, De Ronde Venen en Oudewater zijn lid van de U10. Het betreft een flexibele netwerksamenwerking waarbij de gemeenten niet allemaal even intensief deelnemen op alle thema’s.

Rechtsvorm: netwerksamenwerking op grond van een bestuursconvenant. 

Type regeling: collegeregeling 

Vooral gericht op:  uitvoering  (beleidsarme regeling) 

De U10 kent geen dagelijks of algemeen bestuur. Het betreft een ‘lichte’ samenwerking op basis van een bestuursconvenant. Leden van het college nemen op basis van hun portefeuille deel aan de regionale bestuurstafels.

Momenteel is de bestuurlijke deelname als volgt:

Wethouder Ten Hagen: bestuurstafels ‘Economische positionering’ en ‘Gezonde woon- en leefomgeving’;
Wethouder Kok: bestuurstafel ‘Duurzame bereikbaarheid’
Wethouder Lont: bestuurstafels ‘Klimaatneutrale regio’ en ‘Groen en Landschap’
Burgemeester De Vries: burgemeestersoverleg
Gemeentesecretaris Van Eck: netwerkdirectie

De U10 is een netwerksamenwerking in ontwikkeling. Dit geldt zowel voor de manier van samenwerken (flexibel, doelverkennend, samen met andere partners) als voor de inhoud. In de bestuurstafels worden steeds nieuwe actuele thema’s geagendeerd. Iedere keer wordt daarin gekeken met wie het wordt opgepakt en op welke manier.

De U10 ontwikkelt zich naar een samenwerking die op basis van een breed gedragen perspectief en programma (Ruimtelijk Economisch Programma en Perspectief – REP) gemeenschappelijk de verstedelijkingsvraagstukken van de regio Utrecht aanpakt. De strategie van de U10 is hierbij om van de regio Utrecht een ontmoetingsplaats te maken voor gezond leven in een stedelijke regio.

Begroting 2024 : € 24.154

Begroting 2025 : € 24.685

De jaarlijkse financiële bijdrage is een vaste deelnemersbijdrage per inwoner voor het samenwerkingsconvenant en een bedrag per inwoner voor het mobiliteitsconvenant. Dit wordt besteed aan een klein procesteam (6 fte) en een werkbudget voor bijeenkomsten, communicatie etc. Deze bijdrage wordt jaarlijks geïndexeerd op basis van een mixpercentage van 70% loonindex en 30% prijsindex.  In 2024 is de indexatie 7,4%. De financiële bijdrage is structureel verhoogd met € 7.860 via de kadernota, waarin besloten is om de realisatie van het gezamenlijke perspectief (IRP - integraal ruimtelijk perspectief) vanuit Oudewater te ondersteunen.

Oudewater is onlosmakelijk onderdeel van de regio Utrecht, als het gaat om wonen, verplaatsen, werken en leven. Daarom is het in het belang van Oudewater om in regionaal verband te werken aan een gezonde, slimme en groene regio. Dat gebeurt aan de volgende bestuurstafels in het bestuurlijk netwerk U10:

• Gezonde woon- en leefomgeving
• Economische positionering
• Klimaatneutrale regio
• Duurzame bereikbaarheid
• Groen en Landschap

Financiële ontwikkelingen 2025

Voordelig resultaat U10 2023:  € 3.617

Voor het boekjaar 2024 is de indexatie van 7,4% toegepast alsmede de kostentoename vanwege de participatie in het IRP. Wanneer in het voorjaar van 2026 nieuwe raden en colleges verkozen zullen zijn, stelt dit hen in staat om zich in de loop van 2026 een beeld en oordeel te vormen van de relevantie van de realisatie van het integraal ruimtelijk perspectief. Tot ten minste die tijd zijn de kosten voor het Integraal Ruimtelijk Perspectief structureel onderdeel van de begroting van Oudewater.

De eerste drie fasen van het Integraal Ruimtelijk Perspectief zijn in de afgelopen collegeperiode met succes afgerond, conform de vastgestelde plannen van aanpak. De vierde fase behelst de programmering, financiering en realisatie en heeft ultimo een doorlooptijd tot aan 2040. 

In 2023 heeft de U10 de volgende successen behaald:

o Vitale kernen in coalitieakkoord van Provincie Utrecht naar aanleiding van de actie op de bestuurstafel. Er is ook een vitaliteitsprogramma bij PU dat nu wordt opgebouwd. We werken aan maatwerk om kernen vitaal te houden.

o In de regiopoorten hebben we stappen gezet over de programmatische invulling (soms in varianten voor uitwerking) en de bijdrage aan de regionale opgave over de volle breedte van de tafels. Dat loopt nog en er is volop positieve energie en kansen voor de toekomst.

o De verbreding van de samenwerking met het Rijk op (bijna) de volle breedte van de IRP opgave. Waar het rijk voorheen focus had op mobiliteitsafspraken om verstedelijking mogelijk te maken, werken we vanaf nov 2023 onder de NOVEX-vlag aan samen alle randvoorwaarden voor verstedelijking zoals groen, energie, klimaat, water, bodem e.d. Dat geeft kansen voor de toekomst. Ook daar, in het NOVEX-gebied Utrecht – Amersfoort, wordt toegewerkt naar afspraken over de uitvoering en bekostiging. Dat is nog een lange weg te gaan, maar het begin is er, er is een gezamenlijke agenda. Waarin we de brede welvaartsopgave voor de U10 regio een plek geven.

o Besluiten op het BO MIRT gingen in 2023 over meer dan mobiliteit, maar ook over netcongestie, ruimte voor economie, groen en verstedelijking.

Met het Integraal Ruimtelijk Perspectief 2040 weten we waar we gezamenlijk voor staan, wat we te bieden hebben en wat we willen bereiken. Dit vormt een solide basis 
voor onze gezamenlijke strategie. Het is primair aan ieder van de colleges om, al dan niet in allianties, te investeren in en werk te maken van de ruimtelijke ontwikkeling zoals deze in het gezamenlijk perspectief is geschetst. Aan de bestuurstafels doen we wat aanvullend nodig en behulpzaam is. Dit ondersteund door de zestien 
gemeentelijke ambtelijke organisaties en de gezamenlijke U10-organisatie. We richten ons hierbij op de volgende drie kernactiviteiten:

1. Stimuleren dat het door ons gewilde perspectief van 2040 in de jaren daarnaartoe stap voor stap werkelijkheid worden. Wij houden nauw in de gaten welke 
   ontwikkelingen en kansen zich bij onze beoogde partners voordoen en doen vervolgens wat nodig is om deze kansen te verzilveren. Als voorbeeld: in 2022 
   identificeerden we verschillende kansen voor mogelijke hulp aan de realisatie van het IRP, zoals de versnellingsafspraken woningbouw , het BO MIRT van november 2022 
   en we onderzoeken de kansrijkheid van het aanvragen van een regiodeal (met als focus gezond en groen). Wij verwachten dat dergelijke kansen zich de komende jaren 
   in meer of mindere mate zullen blijven voordoen.
2. Uitwerken van het perspectief. In het IRP hebben we in de kern uitgesproken hoe we de regio in 2040 ruimtelijk voor ons zien. De volgende stap is dat we ons perspectief concretiseren. Dit zeker samen met onze partners: voor bijvoorbeeld het regionaal programmeren wonen en werken en de programmering van de vitale 
   kernen hebben we de provincie hard nodig.
3. Actualiseren van het perspectief. Uitgangspunt is dat de zestien colleges hun ruimtelijke ontwikkeling verzorgen binnen de kaders van het perspectief. Er kúnnen 
   redenen ontstaan voor een of meerdere colleges om hiervan af te wijken; dan gaan we hierover in gesprek met elkaar. Met als doel om gezamenlijk in beeld te hebben in 
   hoeverre het gezamenlijk perspectief wordt gerealiseerd, ontwikkelen en beheren we een dashboard. Op basis van de voortgangsinformatie in dit dashboard krijgen de 
   colleges van B&W elke twee jaar een voorstel voorgelegd over het al dan niet actualiseren van het gezamenlijk perspectief.

De netwerksamenwerking drijft op de inzet van de deelnemers en de urgentie van de onderwerpen. Als deelnemers zich niet inzetten (bijvoorbeeld omdat ze het belang er niet van inzien) is het rendement nihil.