Paragraaf 1 Lokale heffingen

Het totale pakket van gemeentelijke belastingen en heffingen bestaat uit een tiental verschillende belastingen, heffingen en rechten die worden gelegitimeerd door een belastingverordening die door de gemeenteraad is vastgesteld.

Deze paragraaf geeft een overzicht op hoofdlijnen van deze heffingen die bij de diverse programma’s in de programmabegroting zijn geraamd. In het kort geven we aan welk beleid we in het begrotingsjaar gaan voeren ten aanzien van de lokale heffingen. Het lokale beleid is vastgesteld in de belastingverordeningen. Verder is een overzicht opgenomen van de geraamde opbrengsten, wordt aandacht besteed aan de lokale belastingdruk en aan het kwijtscheldingsbeleid.

Ten aanzien van de heffingen onderscheidt de wet drie soorten:

• Belastingen: gedwongen betalingen aan de overheid waar geen rechtstreekse contraprestatie van de overheid tegenover staat. Ze kunnen aan een brede of specifieke doelgroep in rekening worden gebracht.
• Bestemmingsheffingen: deze die dienen ter bestrijding van specifieke kosten. Voorbeelden zijn de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Deze heffingen mogen niet meer dan kostendekkend zijn.
• Rechten: een betaling waar een direct aanwijsbare contraprestatie van de overheid tegenover staat. Deze contraprestatie kan bestaan uit een product of dienst. Onderscheid kan worden gemaakt in onder meer gebruiksrechten (bijvoorbeeld haven- of marktgelden) en genotsrechten (waaronder leges). De hoogten van sommige rechten zijn landelijk bepaald. Verder geldt dat deze maximaal kostendekkend mogen zijn.

Naast het landelijk beleid is het volgende gemeentelijk beleid geformuleerd:

• De bestemmingsheffingen en rechten zijn in principe 100% kostendekkend. Dat is niet overal het geval omdat er bijvoorbeeld wettelijke voorschriften zijn (wettelijke tarieven).
• De opbrengsten/heffingen worden in 2022 ten opzichte van 2021 verhoogd met 1,8%. Uitgezonderd onroerendezaakbelastingen (1,8% + 2%), rioolrechten (16%) en afvalstoffenheffing (8,8%).
• Kwijtscheldingsbeleid. Voor de OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing kan kwijtschelding worden verleend aan persoenen (niet aan bedrijven). De gemeente Oudewater hanteert voor de kwijtschelding de norm die door het Rijk gegeven wordt aan de gemeenten: 100% van de norm voor de bijstand. Bij een norm onder de 100% is er sprake van strenger beleid. Vrijwel alle inwoners die een aanslag gemeentelijke belastingen ontvangen en moeten rondkomen van een bijstandsuitkering of alleen een AOW-uitkering en geen vermogen hebben, komen op basis van deze norm voor kwijtschelding in aanmerking. De regelgeving voor de kwijtschelding is neergelegd in de Leidraad Invorderingswet 1990.

De lokale lastendruk geeft voor de belangrijkste tarieven weer wat een inwoner van de gemeente betaalt en hoe deze zich het afgelopen jaar heeft ontwikkeld (fictief huishouden). De bedragen zijn gebaseerd op een huishouden in een woning met een waarde voor het belastingjaar 2021 van € 335.000 en voor 2022 van € 361.000 (8% waardestijging). Dit is exclusief de teruggave afvalstoffenheffing en gerekend met indexeringspercentages.

Ad 1 OZB.
In de onderstaande tabel zijn de OZB-tarieven 2022 en 2021 opgenomen. De tarieven 2022 worden geheven als percentage van de getaxeerde woningwaarde naar peildatum 1 januari 2021. De prognoses per 1 september 2021 duiden op een gemiddelde stijging voor woningen met 8 % en een gemiddelde daling voor niet-woningen met 0,5%. De tarieven worden hiermee gecorrigeerd. De werkelijke OZB-opbrengst kan uiteindelijk afwijken van de werkelijke opbrengst door:

• de waardeontwikkeling van de onroerende zaken;
• de te verwachten minder- en meeropbrengsten van respectievelijk sloop en nieuwbouw;
• de waardevermindering als gevolg van bezwaar- beroepsprocedures;
• de toename van het aantal ‘No Cure No Pay’-bezwaren en de kostenvergoeding hiervan;
• en leegstand van de bedrijven.

In december worden de OZB-tarieven definitief vastgesteld door de raad, deze kunnen daarom afwijken van de tarieven zoals hieronder opgenomen.

 

Opbrengst OZB:

Taak		Begroting	Begroting	Rekening
veld		2022	2021	2020
0.61	Eigenaren woningen	1.905	1.824	1.749
0.62	Eigenaren niet-woningen	546	518	528
0.62	Gebruikers niet-woningen	336	324	310
	Totaal € x 1.000	€ 2.787	€ 2.666	€ 2.587

De opbrengsten voor de OZB worden in 2022 met 3,8% (1,8% index + 2% uitgangspunt begroting 2019-2022) en een stukje areaaluitbreiding verhoogd.

Ad 4 Precariobelasting
Onder de naam precariobelasting wordt een directe belasting geheven ter zake van het hebben van voorwerpen onder, op of boven de openbare dienst bestemde gemeentegrond.

Taak		Begroting	Begroting	Rekening
veld		2022	2021	2020
0.64	Opbrengst € x 1.000	€ 12	€ 11	€ 13

 

Ad 5 Toeristenbelasting
Onder de naam toeristenbelasting wordt een directe belasting geheven voor het houden van verblijf met overnachting binnen de gemeente tegen een vergoeding in welke vorm dan ook door personen die niet als ingezetene met een adres in de gemeente in de basisregistratie personen zijn ingeschreven.

Taak		Begroting	Begroting	Rekening
veld		2022	2021	2020
3.4	Opbrengst € x 1.000	€ 13	€ 13	€ 19

 

 

Ad 1 Afvalstoffenheffing
Voor de bestrijding van de kosten die samenhangen met het inzamelen en verwerken van afval is de gemeente bevoegd om de gemaakte kosten te verhalen. Voor het huishoudelijk afval (afval dat ontstaat vanuit particuliere huishoudens) wordt afvalstoffenheffing geheven.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van baten en lasten afvalstoffenheffing. Wanneer de baten hoger zijn dan de lasten, wordt het meerdere in de voorziening afvalstoffenheffing gestort.

De lasten stijgen door met name de hogere extracomptabele doorbelasting van de btw op exploitatie en investeringen, conform de financiële heroriëntatie. De baten stijgen conform de vaste index van 2%, de prijsindex van 1,8% en de extra stijging conform de kadernota (5%).

Dit resulteert in de volgende mutaties van de voorziening afvalstoffenheffing:
(stand per 1-1-2021 € 36.536)

2021	onttrekking	€ 1.702
2022	storting	€ 61.107
2023	storting	€ 78.562
2024	storting	€ 94.044
2025	storting	€ 119.571

Dit zijn indicatieve stortingen/onttrekkingen omdat de hoogten van diverse lasten en baten nog niet exact bekend zijn, zoals de teruggave afvalstoffenheffing (n.a.v. het aantal keren dat er huisvuil is aangeboden) en de bijdrage uit het afvalfonds. Op deze wijze wordt een redelijke voorziening opgebouwd.

De begrote kosten voor het inzamelen van huishoudelijk afval vallen in 2022 hoger uit dan in 2021.
De belangrijkste oorzaak van deze kostenstijging zijn toegenomen kosten van de verwerking van huishoudelijk afval door de Afvalverwerking Utrecht.

De batenkant neemt toe door de groei van het aantal huishoudens en met name de stijging van het tarief.

Ad 2: Rioolheffing
Uit de rioolheffing bekostigt de gemeente de uitvoering van de drie gemeentelijke watertaken. Dit zijn het inzamelen en transporteren van afvalwater, het bergen en afvoeren van hemelwater en het zorgdragen voor het grondwater. Onderdeel van hemelwater en grondwater zijn ook maatregelen voor de uitvoering van klimaatadaptatiethema’s wateroverlast en droogte. Meer informatie vindt u in het Gemeentelijk Waterbeleidsplan 2020-2024. De rioolheffing stijgt in 2022 met 16% inclusief inflatiecorrectie. Dit is nodig om de stijgende kapitaallasten als gevolg van vervangingsinvesteringen te kunnen dekken. In de onderstaande tabel vindt u een overzicht van de kosten en baten van de rioolbegroting.

Taak		Begroting	Begroting	Rekening
veld		2022	2021	2020
	Lasten
7.2	Riolering	1.010	795	798
2.1	Verkeer en vervoer			2
2.4	Economische havens en waterwegen	106	39	71
	Btw exploitatie en op investeringen	147	110	146
	Totale lasten	1.263	944	1.017
7.2	Baten	1.730	1.488	1.357
	Saldo (=mutatie reserve;- = onttrekking)	€ 467	€ 544	€ 340
	Kostendekkendheidsgraad	137%	158%	133%

De lasten stijgen door met name de hogere extracomptabele doorbelasting van de btw op exploitatie en investeringen en baggeren conform de financiële heroriëntatie (kadernota). De baten stijgen conform de vaste index van 10%, de prijsindex van 1,8% en de extra stijging conform de kadernota (4,2%).

Dit resulteert in de volgende mutaties van de voorziening riolering conform raadsbesluit GWP Oudewater 2020-2024:
(stand per 1-1-2021 € 3.324.810)

2021	storting	€ 554.305
2022	storting	€ 465.332
2023	storting	€ 549.654
2024	storting	€ 539.750
2025	storting	€ 564.681

Oudewater heeft gekozen voor een grote stijging van de rioolheffing in 2020-2023, zodat de rioolheffing daarna nagenoeg gelijk kan blijven. Het gevolg hiervan is dat de voorziening riolering fors toeneemt om latere investeringen te dekken.

In de onderstaande tabellen is voor de verschillende rechten opgenomen wat de begrote baten en lasten zijn en wat de kostendekkendheid is. Nagestreefd wordt een kostendekkendheidsgraad van 100%. Zichtbaar is dat voor een aantal tarieven dit nog niet is gerealiseerd.

Ad 1 Leges burgerzaken
Onder de naam ‘leges’ wordt een aantal verschillende rechten geheven ‘ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten’. Sommige leges zijn niet voor 100% kostendekkend omdat er voorgeschreven wettelijke tarieven zijn (voorbeelden: uittreksels burgerlijke stand, reisdocumenten en rijbewijzen.

Onder de naam ‘leges’ wordt een aantal verschillende rechten geheven ‘ter zake van het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten’. Sommige leges zijn niet voor 100% kostendekkend omdat er voorgeschreven wettelijke tarieven zijn (voorbeelden: uittreksels burgerlijke stand, reisdocumenten en rijbewijzen).

Ad 2 Begrafenisrechten
Op basis van deze verordening worden rechten geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats.

Taak		Begroting	Begroting	Rekening
veld		2022	2021	2020
	Lasten
7.5	Begraafplaatsen	15	5	2
7.5	Baten	15	16	14
	Saldo € x 1.000	€ 0	-€ 11	-€ 12
	Kostendekkendheidsgraad	100%	320%	675%

De lasten begrafenisrechten nemen in 2022 toe. Dit wordt grotendeels veroorzaakt doordat er meer planmatig onderhoud is in dit jaar. De kosten van planmatig onderhoud fluctueren jaarlijks en hebben daardoor invloed op de kostendekkendheid.

Ad 3 Marktgelden
Onder de naam marktgeld wordt een recht geheven voor het innemen van een standplaats.

Taak		Begroting	Begroting	Rekening
veld		2022	2021	2020
	Lasten
3.3	Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen	39	39	39
	Totale lasten	39	39	39
	Baten
3.3	Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen	25	24	16
	Totale baten	25	24	16
	Saldo € x 1.000	-€ 14	-€ 15	-€ 23
	Kostendekkendheidsgraad	64%	62%	41%

 

Ad 4 Bruggelden
Voor iedere doorvaart van de Hoenkoopse brug wordt € 2,- per vaartuig gerekend. Met de opbrengst hiervan wordt een deel van de brugbediening door medewerkers van Ferm Werk bekostigd.

Taak		Begroting	Begroting	Rekening
veld		2022	2021	2020
	Lasten
2.1	Verkeer en vervoer	43	43	33
	Totale lasten	43	43	33
2.4	Baten	12	12	11
	Saldo € x 1.000	-€ 31	-€ 31	-€ 22
	Kostendekkendheidsgraad	28%	28%	33%

 

Ad 5 Omgevingsvergunningen
Binnen het taakveld omgevingsvergunning is de kostendekkendheid afhankelijk van de baten. Temporisering van de baten levert een lagere kostendekkenheid. Echter, hogere baten zijn meestal gekoppeld aan een grotere werklast, wat uiteindelijk kan leiden tot meer capaciteitsinzet. Gevolg hiervan is dat de kostendekkendheid dan niet wordt vergroot maar gelijk blijft.

Taak		Begroting	Begroting	Rekening
veld		2022	2021	2020
	Lasten
8.3	Wonen en bouwen	355	397	369
	Totale lasten	355	397	369
	Baten
8.3	Wonen en bouwen	350	300	311
	Totale baten	350	300	311
	Saldo € x 1.000	-€ 5	-€ 97	-€ 58
	Kostendekkendheidsgraad	99%	76%	84%