Programma 5 Onderwijs en Sport

Portefeuillehouder	Thema
Bas Lont	Onderwijs en Onderwijshuisvesting
Walther Kok	Sport

Het programma bevat de volgende taakvelden:

Taakveld	Omschrijving
4.1 Openbaar basisonderwijs	Taken met betrekking tot het openbaar basisonderwijs: - bestuurskosten voor gemeenten die zelf bestuur zijn - primair openbaar basisonderwijs, bewegingsonderwijs (inclusief schoolzwemmen) - de huur van bv. een gymnastieklokaal - passend onderwijs
4.2 Onderwijshuisvesting	Taken op het gebied van onderwijshuisvesting voor openbaar en bijzonder onderwijs: - nieuwbouw, aanpassing en uitbreiding van bestaande schoolgebouwen - verhuur - opstellen programma onderwijshuisvesting - vandalismebestrijding
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken	Lokaal onderwijsbeleid, leerlingenvoorzieningen en onderwijsondersteuning: - ondersteuning leerkrachten en directie - uitgaven bijzonder onderwijs (incl. bewegingsonderwijs en schoolzwemmen voor leerlingen bijzonder onderwijs, maar excl. huisvesting) - achterstandenbeleid - coördinatie samen naar school, passend onderwijs - volwasseneneducatie - leerlingzorg en leerlingbegeleiding - leerlingenvervoer (incl. voor leerlingen openbaar onderwijs) - stimuleren schooldeelname: leerplicht en voorkomen voortijdig schoolverlaten
5.1 Sportbeleid en activering	Niet-fysieke maatregelen ter stimulering van professionele- en amateursport zoals: stimuleren van topsport, ondersteunen en stimuleren recreatieve sportbeoefening, ondersteunen van organisaties die zich bezig houden met sport, sport in buurt- en combinatiefuncties.
5.2 Sportaccommodaties	Alle accommodaties voor sportbeoefening

Sport

Oudewater heeft inwoners en bezoekers veel te bieden op het gebied van cultuur, recreatie en sport. Er is de afgelopen jaren een stevige basis gelegd voor de samenwerking rondom gezondheid, leefstijl, bewegen en cultuur. Hierin speelt Oudewater Vitaal als coördinator van het Vitaliteitsakkoord een grote rol. Door uitvoering te geven aan dit akkoord wordt door verschillende organisaties in Oudewater samengewerkt aan een vitaler Oudewater. Een belangrijk aspect is het benaderen van gezondheid in brede zin: zo is bijvoorbeeld het stimuleren van bewegen goed voor de lichamelijke gezondheid, maar het kan ook zorgen voor ontmoeting en daarmee het totale welbevinden. We richten ons daarbij op activiteiten, die die brede gezondheid positief stimuleren rondom onder andere mentale gezondheid, gezonde leefstijl, sport en bewegen, en middelengebruik. Inclusie is bij alle activiteiten het uitgangspunt. 

De openbare ruimte moet uitnodigend zijn om in te ontmoeten, te bewegen en cultuur te beleven. Daarvoor liggen mooie kansen in Oudewater. We kijken bij ontwikkelingen in de openbare ruimte, zoals de geplande herinrichting van deze openbare ruimte, hoe we dit aspect daarbij kunnen betrekken.

Het concentreren van sportaccommodaties op Tappersheul versterkt het aanbod en maakt het voor bezoekers aantrekkelijker om naartoe te gaan, waardoor er meer wordt gesport. Na vaststelling van het bestemmingsplan Tappersheul III kan in 2024 de bouw van het nieuwe twaalfmaandenzwembad starten, waarmee we een prachtige voorziening voor Oudewater behouden en uitbreiden. 

Het voorgenomen besluit om gymzaal De Eiber af te stoten blijft van kracht. De achterliggende motivatie is om, door het schrappen van de exploitatiekosten van de gymzaal, de totale beheerkosten van het gemeentelijk vastgoed te kunnen verlagen. De mogelijkheden voor overdracht van De Eiber aan schoolbesturen dan wel sloop/herontwikkeling worden verder onderzocht.

Onderwijs en kinderopvang

Goed onderwijs is belangrijk voor ieders ontwikkeling. Elke leerling heeft talenten en verdient onderwijs dat stimuleert om deze talenten maximaal te ontwikkelen en te benutten. De gemeente en het onderwijsveld hebben gezamenlijk de wens uitgesproken om een onderwijsvisie voor Oudewater te ontwikkelen.  Wat hebben leerlingen nu nodig om later goed mee te kunnen doen in de maatschappij. Het onderwijs, de kinderopvang, maatschappelijke partners en de gemeente hebben hierin een gezamenlijk verantwoordelijkheid. Een visie geeft handvatten om op een goede manier samen te werken en resultaatafspraken met elkaar te maken.  Vanuit de op te stellen visie worden voor de komende jaren een aantal speerpunten bepaald.

Het is belangrijk dat er voldoende veilige, fijne kinderopvangmogelijkheden zijn in Oudewater. Voor werkende ouders, maar ook om kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling en goed voor te bereiden op de basisschool. We borgen de kwaliteit van en de veiligheid op de kinderopvang door jaarlijkse inspecties en waar nodig handhaven we op incidenten. Zo kunnen kinderen van 0 tot en met 12 jaar veilig spelen en leren op de opvang.

De positie van het openbaar onderwijs in het algemeen vraagt aandacht in verband met de lage leerlingaantallen. 

Actuele ontwikkelingen

Sport
We blijven in gesprek met verenigingen en sportstichtingen om de vitaliteit van deze verenigingen en stichtingen te monitoren. Vitale verenigingen en stichtingen zijn organisatiekrachtig en vervullen een maatschappelijke rol. Voor mensen met een smalle beurs zijn er ondersteuningsmogelijkheden. Bij signalen over een teruglopend ledenaantal ten gevolge van een smalle beurs, zetten we in op het versterken van de communicatie over de mogelijkheden om hierin ondersteund te worden. Door het inzetten van de combinatiefunctionarissen en het Vitaliteitsakkoord proberen we nieuw aanbod te creëren en nieuwe samenwerkingen op te zetten zodat inwoners die te weinig bewegen, verleid worden om meer in beweging te komen. 

Onderzoeksbureau Synarchis heeft de bezettingsgraad van zowel de gemeentelijke binnen- als de buitensportaccommodaties onderzocht. Hiermee is in beeld gebracht hoe de bezetting van de accommodaties er op de korte en lange termijn uitziet en welke kwaliteit ervaren wordt. De resultaten van dit onderzoek zullen gedeeld worden.

De rubberkorrels die in kunstgrasvoetbalvelden worden gebruikt, worden waarschijnlijk vanaf 2029 verboden. Intussen worden er volop alternatieven ontwikkeld en getest. We zullen deze ontwikkelingen nauwgezet volgen. 

Onderwijs
De coronacrisis heeft een grote impact op het onderwijs gehad. Het Rijk heeft forse bedragen beschikbaar gesteld aan de scholen en gemeenten. Deze bedragen kunnen nog tot en met 31 juli 2025 gebruikt worden. Het geld is bedoeld om scholen te ondersteunen bij herstel en ontwikkeling van het onderwijs en versterking van de mentale weerbaarheid van leerlingen. In nauwe samenwerking met scholen en andere partners is voor de jaren 2023 tot en met juli 2025 een nieuw, aanvullend plan met activiteiten opgesteld. Samen met het onderwijs zoeken we naar besteding van het nog beschikbare budget. Dit zal gericht zijn op het versterken van de weerbaarheid van leerlingen. Verder onderzoeken we de komende periode of activiteiten die succesvol bijdragen aan de ontwikkeling en groei van kinderen en voorkomen dat zij (mentale) problemen krijgen, geborgd kunnen worden.  

De indicaties voor voor- en vroegschoolse educatie (vve) worden afgegeven door het consultatiebureau. Met het consultatiebureau en de aanbieders van voorschoolse educatie monitoren we periodiek of alle kinderen in beeld zijn en elk kind de aandacht krijgt die nodig is. Voor voorschoolse educatie wordt vanuit het Rijk geld beschikbaar gesteld. Dit is te weinig om alle kinderen die dit nodig hebben een plek op de voorschoolse educatie te bieden. Vanaf 2024 draagt de gemeente zelf een deel van het bedrag bij om te voorkomen dat kinderen buiten de boot vallen. 

Vroegschoolse educatie vindt plaats in groep 1 en 2 van de basisschool. Scholen krijgen hier zelf geld voor vanuit het Rijk. De gemeente monitort de resultaatafspraken vve die gemaakt zijn tussen scholen, kinderopvang en gemeente. Waar nodig maken we afspraken die de vve-kwaliteit verbeteren.

Beleidsaanpassingen en -inspanningen

Sport
Sport is belangrijk voor de leefbaarheid van Oudewater. Het Sportakkoord en het Preventieakkoord zijn, in nauwe afstemming met onze uitvoeringspartners, samengevoegd tot één Vitaliteitsakkoord met gezamenlijke doelstellingen. Door het uitvoeren van het Vitaliteitsakkoord en de Brede Regeling Combinatiefuncties worden nieuwe samenwerkingen tussen het sociaal domein en de sportwereld vormgegeven en stimuleren we in algemene zin sporten en bewegen voor doelgroepen waar de beweegnorm vaak onvoldoende gehaald wordt.

Onderwijs
We zetten in op betere onderwijskansen voor kinderen met een (risico op) onderwijsachterstand. Dit doen we door een notitie ‘onderwijskansen 0-13 jaar’ op te stellen. Om meer kinderen met een risico op (taal)achterstand dezelfde startkansen in het onderwijs te geven, onderzoeken we of meer kinderen gebruik kunnen maken van voorschoolse educatie. Ook wordt ingezet op het vergroten van de betrokkenheid van ouders van kinderen die voorschoolse educatie volgen.  

We willen dat meer kinderen van ouders die geen kinderopvangtoeslag van het Rijk krijgen, gebruik gaan maken van peuteropvang. Ook willen we dat de kinderen twee in plaats van één dagdeel naar de peuteropvang kunnen. Dit versterkt hun ontwikkelkansen. Het aantal uren dat kinderen, tegen een kleine vergoeding, kunnen spelen en leren op een peutergroep wordt verhoogd van vijf naar acht uur per week.

Gastouderopvang staat onder druk. In Oudewater is het, net als in de rest van het land, moeilijk geworden om kinderopvang te vinden als men specifiek kiest voor gastouderopvang. Gastouderopvang is met name van belang voor ouders met flexibele werktijden, zoals werkenden in de zorg. Bij het starten van een gastoudervoorziening betalen de gastouders leges. Uit eigen onderzoek blijkt dat de hoogte van de leges gastouders afschrikt om als gastouder te starten. Daarom willen we deze leges per 1 januari 2024 flink verlagen. De verlaging wordt verwerkt in het raadsvoorstel dat in december 2023 aan de raad voorgelegd wordt. Omdat leges niet begroot worden, heeft dit geen directe invloed op de begroting.

Hieronder worden de belangrijkste verschillen toegelicht:

Taakveld	Mutatie lasten t.o.v. 2023	Bedrag	voordeel - nadeel +
4.1	Kosten gymnastiekonderwijs: vanaf 2024 wordt het budget naar de actuele situatie aangepast. Er is minder budget nodig (kadernota).	-20.000	voordeel
4.2	Kapitaallasten Onderwijshuisvesting.	-27.475	voordeel
4.3	Onderwijsachterstandenbeleid: extra plekken voorschoolse educatie (kadernota).	30.000	nadeel
4.3	Onderwijsachterstandenbeleid: begroting is aangepast aan de verwachte uitgaven in 2023 aan de hand van het opgestelde plan. In 2024 is daar nog geen sprake van. Wij ontvangen hiervoor middelen van het Rijk (budgettair neutraal).	-91.000	voordeel
4.3	Leerlingenvervoer volgt de NEA indexering: 13,7% ipv 6,2%. Verder is er vanaf schooljaar 2022-2023 meer financiële ruimte geboden om duurdere onderaannemers in te zetten i.v.m. landelijk chauffeurstekort. Dit wordt doorgezet in 2023-2024.	15.473	nadeel
4.3	Begroting is aangepast aan de verwachte uitgaven in 2023 aan de hand van het opgestelde plan. Wij ontvangen hiervoor middelen van het Rijk (budgettair neutraal).	-45.000	voordeel
5.2	Budget voorbereiding nieuwbouw zwembad zit nog niet in de begroting 2024. Het restant van dit budget uit 2023 wordt voor budgetoverheveling bij de najaarsrekening 2023 ter besluitvorming voorgelegd.	-2.465.725	voordeel
5.2	De stijging van de energielasten voor sporthal De Eiber	24.872	nadeel
5.2	Na het overnemen van sporthal de Noort Syde wordt voor het bekostigen van het groot onderhoud vanaf 2024 de voorziening hiervoor gedoteerd.	92.553	nadeel
	Overige verschillen lasten	15.186	nadeel
	Totaal mutaties lasten	-2.471.116	voordeel
Taakveld	Mutatie baten t.o.v. 2023	Bedrag	voordeel - nadeel +
4.3	OnderwijsachterstandenBeleid: Bij de voorjaarsrapportage 2023 is het budget voor OAB bijgeraamd. Dit betreffen Rijksbijdrage.	91.000	nadeel
4.3	Bij de voorjaarsrapportage 2023 is het budget voor OAB bijgeraamd. Dit betreft een toevoeging uit Rijksbijdragen.	45.000	nadeel
	Overige verschillen baten	-2.796	voordeel
	Totaal mutaties baten	133.204	nadeel
	Totaal mutaties lasten en baten	-2.337.912	voordeel
Taakveld	Mutaties reserves		voordeel/ nadeel
0.10	De onttrekking aan de Algemene Reserve is nog niet begroot, deze wordt voorgelegd bij de voorjaarsrapportage 2024.	2.450.725	nadeel
0.10	Onderhoud gymzaal De Eiber zoals opgenomen in de voorjaarsrapportage 2023.	15.000	nadeel
	Totaal mutaties reserves	2.465.725	nadeel