Inleiding en financieel beeld

Oudewater kent de volgende planning-en-control-instrumenten:

1. Voorjaarsrapportage (financiële stand van zaken begrotingsjaar en tussentijdse beleidsverantwoording)
2. Kadernota (kaderstellend voor volgende begroting)
3. Begroting (autorisatie budgetten en afspraken over resultaten)
4. Najaarsrapportage (financiële stand van zaken begrotingsjaar en tussentijdse beleidsverantwoording)
5. Jaarrekening (financiële en beleidsmatige eindverantwoording)

Wat nu voorligt, is de najaarsrapportage 2025. Zoals gebruikelijk bevat de najaarsrapportage, per programma, informatie over de realisatie van de programmaresultaten en de uitvoering van de daarvoor benodigde inspanningen en financiële mutaties ten opzichte van de begroting. Daaraan voorafgaand presenteren wij het overall financiële beeld en actuele aandachtspunten en risico's.
Met betrekking tot het saldo van de najaarsrapportage 2025 merken wij op dat dit een indicatie is van het jaarresultaat 2025. 

Na het verwerken van de mutaties in de najaarsrapportage laat het jaar 2025 een overschot zien. Het saldo van de najaarsrapportage bedraagt voor 2025 € 1.228.645. Als dit saldo er bij het opstellen van de jaarrekening 2025 nog is komt dit normaal gesproken via resultaatbestemming ten gunste de Algemene Reserve. In het raadsvoorstel hebben wij bij de kanttekeningen aangegeven dat we kostenstijgingen worden verwacht op de onderdelen wegen en het project "Verkoop Stadskantoor - Ontwikkeling Cultuurhuis - Ontwikkeling De Klepper". Voor deze zaken willen het jaarresultaat 2025 bestemmen.

De in onderstaande tabel opgenomen mutaties worden aan het eind van elk programma in een tabel gespecificeerd en vervolgens toegelicht.
In de bijlage staan de mutaties opgenomen die zijn afgekeurd.

Het saldo van de Begroting 2025 bedraagt € 46.742. Het saldo van de Voorjaarsrapportage 2025 was € 191.311 negatief.

De mutaties van de Najaarsrapportage laten een fors positief effect zien op het begrotingssaldo na vaststelling van de Voorjaarsrapportage. Het begrotingssaldo, na mutaties van de Najaarsrapportage 2025, komt hiermee uit op € 1.228.645.

In onderstaande tabel zijn de totale mutaties van alle programma's opgenomen. Daarnaast is per programma een specificatie met bijbehorende toelichting  opgenomen. 

De effecten van de meicirculaire 2025 en de septembercirculaire 2025 zijn verwerkt in deze Najaarsrapportage. 

De Voorjaarsrapportage is op 10 juli 2025 vastgesteld in de gemeenteraad.

Verkoop Stadskantoor - Ontwikkeling Cultuurhuis - Ontwikkeling De Klepper
Er is nog geen erfpachtovereenkomst gesloten om het Stadskantoor van Oudewater aan Habion te verkopen met als doel transformatie van het gebouw naar woningen voor dementerende ouderen van de Wulverhorst.  Als de overeenkomst wordt gesloten, zal de kopende partij het traject voortzetten met verdere onderzoeken, bouwvoorbereidingen, vergunningsaanvragen etc.. Dit najaar zal ook de tijdelijke huisvesting gereed moeten komen.  Voor de ontwikkeling van De Klepper wordt met Promad B.V. het plan verder uitgewerkt om tot een definitief plan te komen. 

Zwembad
Het beroep tegen bestemmingsplan Tappersheul III is ingetrokken en daarmee is het bestemmingsplan onherroepelijk. Stichting SBZO kan verder met het uitwerken van zijn plannen om tot een aanvraag omgevingsvergunning over te gaan.

Ontwikkeling locaties Statenland en Kerkwetering
Er worden nu voorbereidingen getroffen om Tappersheul III te realiseren. Ook zal er snel duidelijkheid zijn over de realisatie van het Zwembad op Tappersheul III. Als gevolg van deze duidelijkheid wordt ook gewerkt aan de ruimtelijke randvoorwaarden voor woningbouw op Statenland. Deze zullen naar verwachting eind van 2025 ter participatie worden voorgelegd.
De ruimtelijke randvoorwaarden voor Kerkwetering zijn in juni 2025 vastgesteld door de gemeenteraad. Het college heeft besloten tot een naamswijziging voor de ontwikkeling. Kerkwetering heet voortaan Het wassende water. Het komende half jaar wordt duidelijkheid verwacht op het gebied van grondverwerving door ontwikkelende partijen. Dit is van belang bij de ontwikkelstrategie voor Het wassende water. 

Ontwikkeling Eiber - ontwikkeling Sporthal De Noort Syde
Het is nog altijd het plan om gymzaal De Eiber af te stoten.  Dit ook in samenhang met het realiseren van een nieuwe sportcluster naast het zwembad of het renoveren van de bestaande sporthal De Noort Syde.
Dit traject wordt ook wel “treintje 2” genoemd.  Op dit moment wordt prioriteit gegeven aan de opgave voortgekomen is uit “treintje 1” (Stadskantoor, Cultuurhuis, Parochiehuis, De Klepper). 

Conform de Financiële Verordening 2023 is in de Najaarsrapportage een overzicht van de stand van zaken van de overhevelingen uit het vorige jaar en de verwachtingen voor het gehele jaar opgenomen. 

In onderstaande tabel is de stand van zaken weergegeven met betrekking tot de budgetoverhevelingen die vanuit 2023 naar 2024 zijn overgeheveld. In totaal is er voor een bedrag van € 3.542.000 overgeheveld, waarvan afgerond € 901.000 reeds is besteed, binnenkort wordt uitgegeven of vrijvalt. Het resterende niet-bestede budget bedraagt  € 2.641.000, waarvan € 2.466.000 voor het nieuw te bouwen zwembad is. Dit bedrag wordt overgeheveld. Voor de resterende € 175.000 zijn nieuwe budgetoverhevelingsaanvragen voor 2026 ingediend. In de tabel 'Budgetoverhevelingen 2025-2026' zijn de budgetoverhevelingsaanvragen voor dit jaar opgenomen.

Bij de programma's en budgetoverhevelingen 2025-2026 staan, waar van toepassing, uitgebreidere toelichtingen.

Conform de Financiële Verordening 2023 worden de budgetoverhevelingen meegenomen in de Najaarsrapportage. 

Om de prestaties te realiseren is het nodig om de budgetten die hiervoor in 2025 zijn opgenomen over te hevelen naar 2026. Deze budgetten zijn opgenomen in 2025 of er zijn inkomsten ontvangen waar tegenover geen uitgaven staan. De aanvragen voor budgetoverheveling zijn getoetst aan de Financiële verordening. Wij hanteren hiervoor een drietal categorieën. 

De overheveling van een exploitatiebudget naar het volgende jaar wordt voorgesteld als:

1. De opdracht is gegeven/verplichting is aangegaan, maar waarbij de werkzaamheden nog niet zijn uitgevoerd/gefactureerd.
2. Het budget heeft een directe relatie met een doeluitkering, een reserve of een subsidiebeschikking. Het niet overhevelen heeft tot gevolg dat er terugbetaald moet worden. Deze overhevelingen zijn dus in principe budgetneutraal, omdat ook de bijbehorende opbrengst overgeheveld wordt.
3. De opdracht is niet gegeven/de verplichting is niet aangegaan, de geplande werkzaamheden zijn door omstandigheden nog niet uitgevoerd. Het betreft een incidenteel budget. 

Categorie 1 en 2 betreffen administratieve overhevelingen. De invloed hierop is beperkt. De uitgaven voor categorie 3 betreffen éénmalige budgetten en dienen extra onderbouwd te worden. 

In onderstaande tabel zijn de voorgestelde budgetoverhevelingen opgenomen. In totaal is er een bedrag van € 3.041.000 aan voorstellen ingediend, waarvan € 2.641.000 afkomstig is uit de resterende budgetoverhevelingen van 2024-2025. Daarnaast is er voor € 400.000 aan nieuwe budgetoverhevelingen ingediend. Van de ingediende budgetoverhevelingen is € 60.000 niet akkoord bevonden. Dit betreft een budget voor de aanpak gericht op integratie en leefbaarheid met als specifiek aandachtsgebied de Brede Dijk. Hiervoor is in 2026 budget beschikbaar.

De akkoord bevonden budgetoverhevelingen worden toegevoegd aan de reserve budgetoverhevelingen. In 2026 worden deze bedragen dan weer onttrokken uit de reserve budgetoverhevelingen en toegevoegd aan de exploitatiebudgetten in de begroting.

 1. Visie en concessie laadinfrastructuur
Vanwege capaciteit zijn de werkzaamheden uitgesteld.

2. Advies en onderzoekskosten zwaar verkeer
Rode coating moet nog aangebracht worden.

3. Verkeersveiligheidsmaatregelen
Betreft verkeersveiligheidsmaatregelen die meelopen met het Masterplan (zie raadsbesluit).

4. Implementatie Omgevingswet
Tot en met 2025 ontvangen gemeenten (via de meicirculaire) een bijdrage van het Rijk voor de implementatie van de omgevingswet. Niet alle kosten vallen in deze periode. Zo werken we tot 2032 aan de opbouw van het omgevingsplan en digitale omgevingsloket. Dat is een verplichting van het Rijk. Omdat er geen middelen in 2026 t/m 2031 vallen, willen we de gelden die overblijven overhevelen. We hebben tot in ieder geval immers nog flink kosten te maken, denk aan inhuur om productieverlies te compenseren, onderzoekskosten zoals een milieu effect rapportage en kosten van planbureaus.

5. Herstel structuur Oude Hollandse Waterlinie
Binnen het project Westerwal geld overhevelen van een brug over de GHIJ naar het herstel van de structuur van de Oude Hollandse Waterlinie.

6. Onderhoud De Eiber
De offertes zijn ontvangen en worden getekend. Het is onzeker in welk jaar de werkzaamheden worden uitgevoerd.

7. Actualisatie gemeentelijke monumentenlijst
Er is veel tijd gaan zitten in de voorbereidende fase om te bepalen welke bescherming de Omgevingswet en de Erfgoedwet bieden en wat het best passend is. Ook is er sprake geweest van een vacature. Om die reden heeft project vertraging opgelopen.

8. Voorbereiding nieuwbouw zwembad
SBZO is de subsidie toegezegd in verband met de nieuwbouw. Door vertraging op het bestemmingsplan Tappersheul III (behandeling bij RvS liet op zich wachten. Intussen is het beroep ingetrokken) kon nog niet begonnen worden met de bouw.

9. Integraal vastgoedprogramma
In 2025 is een start gemaakt met het integraal vastgoedprogramma. Het restantbudget voor de verdere uitwerking van het integraal vastgoedprogramma is nodig in 2026.

10. Sociaal akkoord
Benodigd budget beschikbaar gesteld via het Sociaal Akkoord, ten behoeve van het organiseren van themabijeenkomsten in relatie met het Sociaal Akkoord en het actualiseren van het Sociaal akkoord na de gemeenteraadverkiezingen.

11. Herijking subsidies
Dit budget, welk beschikbaar is gesteld via het Sociaal Akkoord, is bestemd voor de extra capaciteit ten behoeve van de herziening van het subsidiebeleid. De werkzaamheden lopen door in 2026.

12. Tijdelijke formatieuitbreiding Griffie
Dit budget was beoogd van september tot einde 2025, maar bij nader inzien is dit beter te realiseren begin 2026 in aanloop naar de verkiezingen (voorbereiding - wisseling gemeenteraad, inwerkprogramma, etc.).